Tuesday 23 October 2012


Itluat Zomi,
18-19 Oct 2012 sungin Salinkyi (Sai Lianpi) khua huam, Sete khua ah kibawl Mipi Khawmpi @ People' Assembly (ျပည္သူ ့ညီလာခံ) ah Zomi te zong va kihel thei hi. UNA pan palai dingin ALD makai U Thar Ban le ZCD pan Pu Pau Kim Tuang va kihel thei hi. Zomi Siamsin Kipawlna, Universities-Myanmar pan Zam Thuam le Bia Za Mung hong kihel thei uhi. Khawmpi ah mipi 10,000 val, kipawlna 38, delegate 400 val, lungdam pihna lai 30, thu kuppihna lai 11, poem 7, la dawng 1, slogan 11 le thu khensatna 26 pha hi. 1962 kum General Newin in Kawlgam ah galkap ki ukna hong pat zawh, amasa pen Mipi Khawmpi ahi hi. Khawmpi kibawlna khua sungah palik, galkap le sente lut ding kikham hi. Security tawh kisai in, 24 hours bup inntekte in mun la uh ahimanin, tangval atam zaw khuasung ah kimu lo liang hi. Khawmpi ah kah lenglate zong zncflaginntek lampan mi khat peuhmah kihel lo in, vak thap loh ding nakpi in, hong gen uhi. Mualtungmi sungah Kokand te hong kihel ahimanin, athei lote in, Sente sa in, sat lup dingin, zintun ni sun in hong ki kaikhawm man uhi. Kokand te ahilam atheih uh ciangin, khawl kik uh in, inntekte palo in, vak khiat loh ding hong gen uhi. Journalist zong tampi hong pai ahimanin reporter card pua lo te, khuasung lutsak lo uhi. Reporter card suang lo in, man zaihzaih khat, khuanawl lam ah, manzaih in apai leh khuasung nungakte in, na mu uh ahimanin naman uhi. A thu aki theihtel ciang khah kik uhi.
Monywar gungal lam Salinkyi gamhuam, khua 24 pan khuamite neihsa lo aka 7,800, khua 4 ki pai khia sak cih bangin Kawl galkapte company ahi Myanmar Oopai Company le Sente Wanpao Company in kham @ kyinee (ေၾကးနီ) tawh na dingin lak sak uhi. Khuamite kiangah kum 3 ai anteh man sum tawh ki thukim tak in leina aneih uh pen, a sawt lo in, a leitang zong alei suak dan in thu hei uhi. Tua banah, Letpataung mual ah kyinii tawhna ah azat uh chemical le acidte hangin, gam le lei, khua hun, kim le pam kisia ding ahimanin, lo ah an kituh thei nawn lo ding, mipi cancer akipan natna tuamtuam ngah ding (tu in zong, mukka natna le numeite nautolh natna kipan ta hi). Tua ban ah, kyine tawhna hangin, akizang chemical ninte pen Chin Dwin gun sungah tung ding, Chin Dwin pan in Irrawaddy gunah luang suak lai ding hi leh Kawlgam sungah supna, siatna tampi hong tung ding hi. Tua banah, Sen kumpi le Kawl kumpi kikal, Oopai le Wanpao kikal ah thukimnate mipi thei sak lo in, simtat uh ahimanin mipi in, sang thei lo hi. Khua mite dinmun zong agam uh ah buh kicing thei lo in, be tuamtuam le nikyar hoih mahmah ahimanin nuntak nuam in,. pilna nei tawm lai mahmah ahiman hangmah in, thu tello in, thuneite le mihaute khemsa athuak kha uh ahi hi. Mipi Khawmpi kibawlna Sete khua bang pen mipil omlo in, tukum kim in, tan X ong thum om pan uhi. Nidang in, Europe gam lam pan Ivanho Company in kyini to ngei in, a vanzatte uh, hoih tak in siangtak in, pai uh ahimanin mipi sung, kilepam siatna pi piang lo hi. EU panin Kawlgam ah Sanction hong khak uh ciangin, Ivanho Company aciah ahi hi. Hi bangin, Wanpao le Oopai hong lut ciangin, mipi in lokho thei nawn lo, a gam uh, akhua uh ah 144 order pia ahimanin mipi sungah gimna, haksatna, lungkim lohna pi, tuma kum khat kim in, hong kipan khia ahi hi. Mipi lam pan apang activist kipawlna honkhat in, delh in, mipite thutheina ding akipan, koi cih leh suakta ding, logam le khua le tuite ngah kik ding cihte hilh in, makaih in hong panpihna uh, media tuamtuam ah a thu kicing in hong suah sak uh ciangin gambup le leitung bup in atheih pih pan ahi hi.
Zomite, adang mualtungmite le kipawlna tuamtuam pan palaite atam zaw 17 ni zingsang akipan, Zogam, Shan Gam, Karreni gam le Kawlgam mun tuamtuam pan Monywar kitung damdam hi. Monywar panin, inntek zindote thu kizasak leh ei omomna ah hong dawn uh, gun hong kanpih in, gungal lam ah cycle, mawtaw tawh minute 15 kim khawmpi bawlna phualpi ah hong puak uhi. Chin Dwin gungal kuampi ah teng khuami khempeuh kithutuak tak in, nasem khawm uh ahimanin lengla 400 val pau banna omlo in, cidam tak in hong vaitun zo uhi. Nisat mahmah nagam ahih hangin, nilim ah, inn nuam tek ah zin hong tung sak uhi. Nek le dawn tawh kisai in, khua zang bup, abanban, inn lusi pan meh hong puak tek uh ahimanin, meh namkim kicing mahmah hi. Tui dawn ding tawh kisai in bel akhua tuizat uh pen, Wanpoa company in, kyini atawh zawh, mine tawh nak kap mahmah uh ahimanin, a pu apa khang akipan atui nek uh lim nawn lo in, al mawk ta hi. Than Zu tamna ahih hangin, pawi om sung than zu zuak loh nek loh dingin, Sayadaw pa in kham ahimanin zukham, ankham om lo hi. Pawipi hun sungin, mipi khawmpi ah thusunna ah, Phungzite, Mualtungmite, Lokho mite, Industry nasemte, Lasiam, lai at siamte, Kim le pam lam puahding nasemte, Civil Society lam nasemte, Sangnaupangte, Mipil misiamte cih bangin pawl kikhen in, thu kisung hi. Kawlgam nisatna pen mun ah, nipi nuai ah, lengla ahi kipawlna tuamtuam pan delegate te ading mandat nih hong kilam sak hi. Inntek mipi te tualpi lai, nisa pi nuai ah, lukhu khu in, zingsang pan nitak dong tuzo uhi. 17- 18 nitak le 18 ni sun, annek kal tengin, Lasiam D Okka makaihna tawh stage show kibawl hi.
A diakdiak in mualtung mite mintawh thapia in, aki pai pen nuam in lungdam mahmah tek uhi. Numei, naupang, pitek putek, phungzi, tangval papi cih dongin, inn tek mipi khempeuh in, hong maitai in, annek tuidawn kicing tak in zin hong do uhi. Khua 4 kihawl khia sung pan khua 1 lal khin in, khua 1 pen alang lal in, alang in lang lo in, teng teitei uhi. Khua 2 pen abit in, lal lo in, teng teitei uhi. Liberation Area tawh kibang in, kumpi nasem, hausa thuneihna cihte om lo hi. Phungzite in van in, khuamite le ahuh dingin apai Activist te in khuasung thu vai hawm uhi. Mipi Khawmpi sung thukhensatnate, Zomi Siamsinte Thapiakna Lai, Mual tungmite thusungna lai attachfile ah kong khak khawm uhi. Tua ban ah, 19 ni in, inntek lamte in, thu hong zasak in, no mual tungmite lam pan in, Second Panglong @ 21 Century Panglong sap ding thu hong sung le uh cin, Khawmpi kah mipi khempeuh in, hong ki thukimpih nuam ahimanin thu hong sung un acih ciangin, Second Panglong sapkik ding thu kisung hi. 19 ni tak nai 7:00 PM in Mipi Khawmpi gualzo tak in ki man hi. Pawi manna lopna in, van ah mei pongpian 5 le mei pak kikhah hi. Kumpi phalna om lo in, pawi kibawl ahimanin, zing le leng te ading pai hun, ciah hun cihte ki tonkhat thei lo ahimanin 24 hours sung hun ciangtan omlo in, inntekte in hong pi in, hong kha uhi.
Zomi te lam pan in, Kawlgam bup ah Mualtungmite deihna, lunggulhnate, Khawmpi hong kah mualtungmi adang tuamtuamte tawh thu kikum in, thu kisung khawm hi. Letpatawng Mual khuamite haksatna, lungkhamna, buainate telsiam in, amau tawh kibang in ki thuakkhop pih, ki natpih hi cih genna le Letpatawng Mual abei lohna dingin khuamite tawh khut kilen in, hong kipanpih ding hi cih thapia hi. Tua ban ah Zomi te paunak ah ' Numei ki thutuak khua khat in zolo, khuakhat ki thutuak gamkhat in zolo hi' cih tawh tha kipia hi.
Kim Tuang
Info Team
Zomi Congress for Democracy
21 Oct 2012

No comments:

Post a Comment