Pasian' hehpihna tawh a (3) veina Tedim Baptist Convention Youth
Leadership Training, May 20-24,2014 sung Teeklui Tuiphum Pawlpi inntek
sepna tawh nuamtakin kibawl thei hi. Thusinna hun sungah TBC gam sung
pawlpite pan khangno makai (121) kipai thei aa,anuai abangin thusinna
kinei thei hi.
Thubulphuh: "Lungdam ko-a thu a ngen khangno"
(Lt.50:23,100:1-2,I Thes.5:16-18,Heb.13:15)
Thusung Thului
Pa Suan Khan Dongh(Pu Peek) Youth and Law
Rev. Thang Go Khup Baptist Distinctive
Rev.Dr. Thang Cin Lian Youth and Management
Thusunte zong lunglut huai mahmah in khangnoten zong thu duh thei
mahmah ahih manin kuamah a vak thepthup cih zong om se lo aa thu
kingai dimdiam in thangah huai mahmah hi.
Nitaksim biakpiakna hun ah Sakollam Tuiphum Khangno ten Praise and
Worship nopci takin hong makaih ziahziah uh hi.
Nitakkhat group zui-in siamna tuamtuam kidemna hunah khangnote'n
siamna tuamtuam hong lakin tha kingah mahmah hi.
Nisim nitaklam nai 3:00-5:00 pm sung group zui-in numei,pasal kimawlna
kinei aa nuam kisa mahmah hi.
Atawpna nitakin thusin aa hong pai teng leh kikhop hong sim tengin
khuaimei de-in thusin na teng leh Rev. Dr. Thang Cin Lian'
hunzatnate(sermon) lungngai kawmin Youth Director' makaihna tawh
ki-apna hun khat kinei aa,mipi te khitui nulkawmin Topa' tungah ki-ap
ziahziah uh hi.Kikhop man ciangin Sing song service hun tawh kizom
suak aa khangthak lasiam tampi om ahih lam hong phawksak hi.
Zankim 12:00 hun ciangin Maikum teh a (6) veina TBC Youth Conference,
Phaileng Tuiphum Pawlpi ah kimukik ciatni cih tawh mangpha kikhak in
zinciat kizuan hi.
"Gam khat, Pawlpi khat a kikhel nadingin tua gam, tua pawlpi sungah a
om khangnote akikhel phot kul ding hi. Khangnote akikhel kei leh
kikhelna taktak piang zolo ding hi." Tua hi-a, hih thusinna tungtawn
in i gam i pawlpi adingin phattuamna tampi om ding hi cih lam etna
lianpi i nei hi.
Thupuak,
Rev. Cin Khan En
Director
Youth Department
Wednesday, 28 May 2014
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဘယ္ကို သြားေနသလဲ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ဘာလဲ
သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးတို႔အား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္
၂၁ ရက္တြင္ နယူးဇီလန္ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္သည့္
ခရီးစဥ္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည္ကို ေတြ႔ရစဥ္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႏွင့္
တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေသာ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ခရီးစဥ္မ်ားတြင္
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးကို ေခၚေဆာင္သြားေလ့ ရွိသည္။
(ဓာတ္ပံု-သမၼတ႐ံုး၀က္ဘ္ဆိုက္)
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႀကိဳတင္မဲကိစၥမ်ား အပါအ၀င္ မမွ်တမႈမ်ား
ရွိခဲ့ၿပီး ထိုအခ်ိန္က ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္
တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖူးသူ ဒုတိယတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ဦးသိန္းစိုးက ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးသိန္းစိုးကို ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံု႐ံုးဥကၠ႒အျဖစ္ ေျပာင္းေရြ႕ တာ၀န္ေပးအပ္လိုက္သည္။ လစ္လပ္သြားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ေနရာ၌ ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္ နံပါတ္ေျခာက္အဆင့္ေခါင္းေဆာင္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးတင္ေအးကို အစားထိုးခန္႔အပ္ရန္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၇ ရက္၌ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းခဲ့သည္။ ဦးတင္ေအးသည္ ျပည္ေထာင္စုၾက့ံခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ၏ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ မႏၲေလးတိုင္း တံတားဦးၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ကာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၆ ရက္၌ ဦးတင္ေအးက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္လိုက္ၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၇ ရက္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ဦးတင္ေအးက ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ေရးဆြဲခဲ့သည္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကိုသာမက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကိုပါ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု ဦးတင္ေအးက ကတိေပးခဲ့ေသာ္လည္း ထိုလုပ္ေဆာင္မႈအားလံုးသည္ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွသာ ျဖစ္ရမည္ဟု သတိေပးထားခဲ့သည္။ အဆိုပါ ဥပေဒေဘာင္ဆိုသည္မွာ ျပင္ဆင္ရန္ ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္ေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အပါအ၀င္ ေမ်ာ့ႀကိဳးသဖြယ္ ျဖစ္ေနသည့္ အျခားတည္ဆဲ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ ဆံုးျဖတ္လုပ္ေဆာင္မည္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။
ဦးတင္ေအး၏ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ နယ္လွည့္ခရီးမ်ား၌ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ ဦးတည္ခ်က္အား ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာသည္။ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တစ္ဦးအျဖစ္ ၾကားေန၀ါဒျဖင့္ သမာသမတ္က်စြာ ရပ္တည္ရမည့္အစား စစ္အာဏာသိမ္း ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းတစ္ဦး၏ သတိေပးသံမ်ား ေရာစြက္ေနသည္။
ပုသိမ္ခရီးစဥ္မွာ ဘာေတြေျပာခဲ့သလဲ
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္းခဲ့ရသည္ဟု ဧၿပီ ၇ ရက္ ပုသိမ္ခရီးစဥ္၌ ဦးတင္ေအးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းမႈတြင္ တပ္မေတာ္က ႐ိုး႐ိုးသားသား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းသာျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အႏိုင္ရခဲ့ျခင္းကို သမိုင္းအရ မျငင္းလိုဟု ဆိုေသာ္လည္း အာဏာလႊဲမေပးျခင္းမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပစ္တင္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္ကို မျငင္းလိုပဲ ထိုေရြးေကာက္ပြဲသည္ အခ်ိန္တိုအတြင္း လုပ္ေဆာင္ရသျဖင့္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္သြားသည္ကိုပင္ ေက်းဇူးတင္ရမည္ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ အေျခအေနႏွင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳ အခင္းအက်င္းမ်ားအေပၚ ျပင္ဆင္ထားမႈမ်ားအား ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“၂၀၁၂ လည္းၿပီးေရာ အီးယူသံအမတ္တို႔၊ အမ်ားႀကီးပါပဲ လာၿပီးေတာ့ Free and Fair Election ဆိုၿပီးေတာ့ အေမရိကန္သံအမတ္ ပါပါတယ္၊ ကာတာတို႔ေအာဘ႐ိုက္တို႔ ဒါေတြအကုန္လံုး ပါပါတယ္။ Free and Fair Election လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က သူတို႔ေတာ့ ဘာမွမေျပာပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ပါတီေတြပဲ ေျပာတယ္။ ေအး .. ၂၀၁၂ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ လာေျပာၾကတာ လြတ္လပ္တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ ေျပာတယ္။ ဥကၠ႒အေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ လြတ္လပ္လြန္းၿပီးေတာ့ မမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔၊ ကြၽန္ေတာ္ဒီလိုပဲ ေျပာခ်လိုက္ပါတယ္” ဟု ဦးတင္ေအးက ပုသိမ္ခရီးစဥ္တြင္ ေျပာၾကားသည္။
“လြတ္လပ္လြန္းတာမွ တခါတည္း Election Campaign က Election Campaign နဲ႔ေတာင္ မတူဘူး။ ဆႏၵျပေနသလား။ ၈၈ အေရးအခင္းမ်ား ျပန္ေရာက္ေနသလား။ ဟာ.. နဖူးစည္းလည္း ပါတယ္။ အလံေတြက်ေတာ့လည္း ၾကယ္ငါးပြင့္အလံေတြ ပါတယ္။ Election Campaign တဲ့။ ဘယ္သူကမွလည္း ကန္႔ကြက္မယ့္သူ မရွိဘူး။ ကန္႔ကြက္ၾကည့္ပါလား။ ကန္႔ကြက္ၾကည့္တာနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ အ႐ံႈးေပးလိုက္မွာ။ ဥပေဒေဖာက္ဖ်က္ၿပီးေတာ့ လုပ္တာပဲ။ ဒါက။ ဟုတ္လား။ အလံဥပေဒဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အ႐ံႈးေပးပစ္ပလိုက္မယ္” ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေနာင္လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၌ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္မည္ဟု ဦးတင္ေအးက ဆိုသည္။
“လာမယ့္ဟာေတာ့ မရဘူး။ Election Campaign ကာလ သတ္မွတ္ေပးမယ္။ မေလးရွားမွာ ၁၅ ရက္ သတ္မွတ္ေပးထားတယ္။ မႏွစ္ကထက္စာရင္ ႏွစ္ရက္တိုးေပးထားတယ္။ အရင္ Election က ၁၃ ရက္ပဲရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ေနရာသတ္မွတ္ေပးမယ္။ ေျပာရမယ့္သူ သတ္မွတ္ေပးပါမယ္။ ဒီမွာ ကြၽန္ေတာ္ေရြးမယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေျပာေပါ့။ ပါတီက တစ္ေယာက္ေျပာေပါ့။ ေတာ္ၿပီ။ မဆိုင္တဲ့သူ လာမေျပာနဲ႔။ ၀င္ခ်င္၀င္၊ မ၀င္ခ်င္ေန” ဟု ဦးတင္ေအးက ဆိုသည္။
“ကြၽန္ေတာ္ ကန္႔သတ္ပါမယ္။ အခ်ိန္ကန္႔သတ္ပါမယ္။ ေနရာကန္႔သတ္ပါမယ္။ လူကန္႔သတ္ပါမယ္။ Election Campaign ကန္႔သတ္ပါမယ္။ ဒါကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ထဲမွာ ရွိပါတယ္” ဟု ဦးတင္ေအးက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဘာလဲ
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ဦးဘေဌးသည္ သမာသမတ္ရွိသူ တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ပါတီဆက္ႏႊယ္မႈ ကင္းရွင္းခဲ့သူျဖစ္သည္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ဦးသိန္းစိုးမွာ တပ္မေတာ္အစိုးရႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏႊယ္သူ ျဖစ္သည့္အျပင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းေရးဆြဲေရး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ေဟာင္း ျဖစ္သည္။
ဦးသိန္းစိုး၏ေနရာ၌ အစားထိုး ၀င္ေရာက္ေနရာယူခဲ့သူ ဦးတင္ေအးမွာ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္၌ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအဆင့္ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ဦးတင္ေအးသည္ စစ္အာဏာသိမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားထဲတြင္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္ခဲ့ကာ တပ္မေတာ္၏ အဓိကစီးပြားေရး လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ကာ အခြင့္ထူးခံ၊ အခြင့္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္၌ ဆယ္စုႏွစ္ၾကာ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
တပ္မေတာ္တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္ ၎ရရွိခဲ့ေသာ လစာႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ၎ႏွင့္၎၏ မိသားစု၀င္မ်ား ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈမွာ အံ့အားသင့္စရာ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဦးတင္ေအးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈ အမ်ားဆံုး ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒အျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ရွိေနသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဦးတင္ေအးတို႔ ႏွစ္ဦးစလံုးသည္ စစ္တကၠသိုလ္ အမွတ္စဥ္ (၉) ေက်ာင္းဆင္းမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ေနျပည္ေတာ္ အိမ္ေျခာက္လံုးတန္း၌ ေနထိုင္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ အိမ္ေျခာက္လံုးတန္း၌ အိမ္နံပါတ္ (၁) တြင္ အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ဦးသန္းေရႊေနထိုင္ၿပီး အိမ္အမွတ္ (၂) တြင္ အၿငိမ္းစား ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ဦးေမာင္ေအး ေနထိုင္သည္။ က်န္ရွိေသာ အိမ္ေလးလံုးတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအး၊ ဒုတိယသမၼတ ေဟာင္းသီဟသူရတင္ေအာင္ျမင့္ဦးႏွင့္ လက္ရွိျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းတို႔ ေနထိုင္ခဲ့သည္။
ဦးတင္ေအးသည္ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ နီးကပ္ေသာ ဆက္ဆံေရးရွိေနၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေသာ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ခရီးစဥ္မ်ားသို႔ ဦးတင္ေအးအား ေခၚေဆာင္သြားေလ့ ရွိသည္။
ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဘာေတြလုပ္ခဲ့လဲ၊ ဘာေတြလုပ္ႏိုင္လဲ
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မမွ်တမႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အေပၚ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ေလ်ာ့က်ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ လက္ရွိကာလအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအး၏ လုပ္ေဆာင္ပံုမ်ားႏွင့္ ေျခလွမ္းမ်ားက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ သံသယျဖစ္မႈမ်ား ရွိလာသည္။
စစ္တပ္က အာဏာမသိမ္းလို၍ လႊတ္ေတာ္တြင္ တပ္မေတာ္ ပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားသည့္ ဦးတင္ေအးသည္ ျပည္သူလူထုက လက္ရွိေတာင္းဆိုေနေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကို လိုလားသူ မဟုတ္ေခ်။ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူစဥ္ကာလ၌ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ သတိေပးမႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေခၚယူသတိေပးျခင္းမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သိသာထင္ရွားေသာ သာဓကအေနျဖင့္ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရးႏွင့္ လုပ္အားခ တိုးျမႇင့္ရရွိေရးတို႔အတြက္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ေသာ လူထုလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္း မျပဳရန္ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လအတြင္းက ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေခၚယူသတိေပးခဲ့သည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား လိုက္နာရမည့္ စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ႏွင့္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခြင့္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ညႊန္ၾကားခ်က္ ထုတ္ျပန္ရန္ ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။
ထိုညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္း မထုတ္ျပန္မီ လပိုင္းအလိုတြင္ တပ္မေတာ္အရာရွိ ၆၀ ေက်ာ္ကို ၿမိဳ႕နယ္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တာ၀န္မ်ားထမ္းေဆာင္ရန္ ႀကိဳတင္ေရႊ႕ေျပာင္းထားခဲ့သည္။
ညႊန္ၾကားခ်က္ မူၾကမ္းအရ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ခြဲ ဥကၠ႒မ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္မွာ သက္ေရာက္မႈ အားေကာင္းလာမည္ျဖစ္သည္။ ေကာ္မရွင္ခြဲဥကၠ႒မ်ား အေနျဖင့္ စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္သည္ဟု ယူဆရေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး တည္ဆဲဥပေဒျဖင့္ အေရးယူရန္ တိုက္တြန္းမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအား ခ်ဳပ္ကိုင္လိုသည့္ဘက္ ဦးတည္ေနသည့္နည္းတူ လက္ရွိျပ႒ာန္းထားေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၌လည္း ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ပိုမိုေပးအပ္ထားသည္။
ထိုအခ်က္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၀၂ တြင္ ပါ၀င္ေနၿပီး ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ခံုအဖြဲ႕၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား၊ အမိန္႔မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အယူခံမႈမ်ားႏွင့္ ျပင္ဆင္မႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ရေသာ ကိစၥရပ္မ်ားမွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသာ အၿပီးအျပတ္ အတည္ျဖစ္ေစရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။
ထိုအခ်က္အရ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲမျပဳလုပ္မီ၊ ျပဳလုပ္ခ်ိန္မ်ားသာမက ေရြးေကာက္ပြဲ ျပဳလုပ္ၿပီးခ်ိန္မ်ား၌ပါ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ၊ ဥပေဒအရ အေရးယူမႈႏွင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္းမွာ ဘာေတြပါလဲ
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ စမ္းသပ္သည့္အေနျဖင့္ ျပဳလုပ္မည့္ ၂၀၁၄ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လိုက္နာရမည့္ စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ႏွင့္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခြင့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္းမွာ စာမ်က္ႏွာ ၁၈ မ်က္ႏွာရွိၿပီး အခ်က္ ၂၀ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
မူၾကမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခြင့္ အေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ရက္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း စတင္ခြင့္ရွိမည္ျဖစ္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေနရာ၊ သက္ဆိုင္ရာေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ေနရာမ်ားသို႔ ယာဥ္မ်ားႏွင့္ လွည့္လည္စုေ၀း ေဟာေျပာခြင့္၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေဟာေျပာစည္း႐ံုး ေဟာေျပာခြင့္၊ သက္ဆိုင္ရာက ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ၊ အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ေရးသားပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀စည္း႐ံုးခြင့္တို႔ကို ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။
စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ကို ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ေၾကညာၿပီးသည့္ေန႔မွ ၁၅ ရက္အတြင္း သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္သည္။
ပါတီဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ ပါတီ႐ံုးခြဲမ်ားတြင္ စုေ၀းေဟာေျပာျခင္းျဖစ္ပါက ခြင့္ျပဳမိန္႔ ေလွ်ာက္ထားရန္ မလိုေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ႏွစ္ရက္ႀကိဳတင္ အသိေပးတင္ျပရမည္ဟု ဆိုသည္။
စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ရွိသူမွာ သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္အလိုက္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ စိစစ္အတည္ျပဳၿပီးျဖစ္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း သို႔မဟုတ္ ယင္း၏ေရြးေကာက္ပြဲကိုယ္စားလွယ္ သို႔မဟုတ္ ယင္း၏လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက စာျဖင့္အခြင့္အာဏာ လႊဲအပ္ျခင္း ခံရသူတို႔က စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ ရွိမည္ျဖစ္ၿပီး စာျဖင့္လႊဲအပ္ထားသူမ်ား ပါရွိပါက ထိုသို႔လႊဲအပ္သည့္စာကို သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ေလွ်ာက္လႊာႏွင့္အတူ တစ္ပါတည္း ေပးအပ္ေစရမည္ဟု ေဖာ္ျပသည္။
သက္ဆိုင္ရာေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ အသီးသီးသည္ ေလွ်ာက္ထားခ်က္မ်ားကို လိုအပ္သလိုစိစစ္ၿပီး ခြင့္ျပဳမိန္႔ထုတ္ေပးျခင္း သို႔မဟုတ္ ျငင္းပယ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ျပင္ဆင္/ျဖည့္စြက္ ေလွ်ာက္ထားေစျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး အျခားသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခြင့္ရွိမည္ ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ အသီးသီးသည္ လံုျခံဳေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးႏွင့္ နယ္ေျမေအးခ်မ္းသာယာေရးကို ေထာက္႐ႈ၍ လိုအပ္ပါက ခြင့္ျပဳမိန္႔ပါ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ခြင့္ျပဳမိန္႔ပါ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ကို ႐ုပ္သိမ္းႏိုင္ျခင္းကို ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားသည္ ပုဂၢလိက မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈ ျပဳလုပ္မည္ဆိုပါက ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ရယူရမည္ျဖစ္ၿပီး ပုဂၢလိကပိုင္ မီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ တည္ဆဲဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားအျပင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက အခါအားေလ်ာ္စြာ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည္ဟူေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားလည္း ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္း၌ ပါရွိခဲ့သည္။
ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္းကို ဘယ္လိုတံု႔ျပန္ၾကသလဲ
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္းသည္ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွလြဲ၍ က်န္ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ားစုက ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။
“သူတို႔ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြကေတာ့ သူတို႔ႀကိဳက္တဲ့ ပံုစံမ်ဳိးေတြ လုပ္ထားတာကို။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္ေတာ့ အဆင္မေျပပါဘူး” ဟု ခ်င္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးဇိုဇမ္က ေျပာၾကားသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္သည္ ဥပေဒအရ ထုတ္ခြင့္မရွိေၾကာင္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဉာဏ္၀င္းက ဆိုပါသည္။
“ထုတ္ကို ထုတ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔လည္း ဆန္႔က်င္မွာပဲ။ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္ကိုလည္း ထိခိုက္မွာပဲ” ဟု ဦးဉာဏ္၀င္းက ေျပာၾကားသည္။
“မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ပါလာၿပီ။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေဟာေျပာစည္း႐ံုးခြင့္ကိုလည္း ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ၏ ပထမေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးကာလကို ရက္ ၃၀ သတ္မွတ္ေပးျခင္းသည္ လံုေလာက္မႈမရွိဘဲ ရက္ေပါင္း ၆၀ သို႔မဟုတ္ သံုးလအထိ ခြင့္ျပဳသင့္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာၾကားသည္။
“မဲဆြယ္ကာလ နည္းတယ္။ တစ္ၿမိဳ႕နယ္တည္းမွာ ရပ္ကြက္ေလး ၁၅ ခု၊ အခု ၂၀ ေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ ဟုတ္တာေပါ့ေလ။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္လို ဟာမ်ဳိးက်ေတာ့ ရပ္ကြက္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္းမ်ားစြာကို လွည့္လည္တရားေဟာရမယ့္အပိုင္း ရွိတယ္ေလ။ ဒါက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဦးအတြက္ ဘယ္လိုမွ မေလာက္ႏိုင္ဘူး” ဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစုပါတီဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုသည္။
“မီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ဖ်က္ကိုဖ်က္ပစ္ရမယ္။ ဒါက ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတို႔၊ ၂၀၁၀ ေရြး ေကာက္ပြဲတို႔ကို အေျခခံထားတဲ့ လုပ္နည္းလုပ္နည္း။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက မီဒီယာရဲ႕ ပြင့္လင္းမႈက လံုး၀မရွိသေလာက္ပဲေလ။ အခု ၂၀၁၄ မွာ မီဒီယာရဲ႕ ပြင့္လင္းမႈက ႀကီးလာတယ္။ ပုဂၢလိကလိုင္းေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထုကို စည္း႐ံုးေျပာဆုိတဲ့ အခါတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ခြင့္ျပဳခ်က္ႀကီး တင္ေနရမယ္ဆိုရင္ အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚညိဳညိဳသင္းက ေျပာၾကားသည္။
ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္သလဲ
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ လက္ရွိေျခလွမ္းမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ သံယျဖစ္မႈမ်ား ရွိလာသည္။
“၂၀၁၅ အတြက္ သံသယေတြ ရွိလာတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထင္ရွားတဲ့ ပါတီတစ္ခုက မဲဆႏၵနယ္ အားလံုးနီးပါး အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရသြားလို႔ အခုလို ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ လုပ္တယ္လို႔ အသံေတြ ၾကားေနရပါတယ္” ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ဆိုသည္။
“အခုက ဥပေဒနဲ႔လုပ္ရမယ္ ဘာညာေျပာေနတာ။ ဥပေဒနဲ႔ မလုပ္တာ ေကာ္မရွင္ေတြပဲ။ ဒါေပမဲ့ လူအမ်ား နားမလည္တာက ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ေတြ မလုပ္ဘဲနဲ႔ သူတို႔ အႏိုင္ေပးခ်င္တဲ့ ပါတီကို အႏိုင္ေပးတာ။ အဲဒါမ်ဳိးကေတာ့ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ကို တရားစြဲလို႔ ရမလား။ ဘယ္ဥပေဒနဲ႔ တရားစြဲမလဲ။ ျပစ္ဒဏ္က ဘယ္ေလာက္လဲ။ ေသဒဏ္ေပးမလား။ ေထာင္ဒဏ္ေပးမလား။ အဲဒီညႊန္ၾကားခ်က္ေတြက လံုး၀ပါမလာဘူး” ဟု ဦးဇိုဇမ္က ဆိုသည္။
ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ ဆိုသည့္တိုင္ လိုရာဆြဲသံုးၿပီး ေမွ်ာ့ႀကိဳးသဖြယ္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ ဥပေဒမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၅ မတိုင္မီ အႀကိဳစည္း႐ံုးမႈ ကာလမွာပင္ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ား ရွိလာႏိုင္သည္ဆိုေသာ သံုးသပ္မႈမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။
“ဒီေလာက္နိမ့္က်တဲ့ ႏိုင္ငံ၊ ဒီေလာက္ အတိဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕မ်က္ႏွာကို ေထာက္ထားသင့္တယ္။ စိတ္တိုင္းက် ေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒေဘာင္ေတြကေန ညစ္ပတ္မယ္ဆိုတာ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ညစ္ပတ္နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ႀကိဳးစားလာမယ္ဆိုရင္ ဒါက Crossing the Line ပါပဲ။ တိုင္းျပည္ အတိဒုကၡ ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲလို အာဏာမလႊဲလို႔ မရဘူး။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲလို ညစ္ပတ္လို႔ မရဘူး။ အေျခအေန မတူဘူး။ တိုင္းျပည္မ်က္ႏွာ၊ လူထုမ်က္ႏွာကိုၾကည့္ၿပီး ညႇိႏိႈင္းတိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးၾကပါ။ လူထုကလိုလားတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ႏိုင္ဖို႔ အားလံုး၀ိုင္းလုပ္ၾကရပါမယ္” ဟု Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္အတြင္းက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတကာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအနက္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံႏွင့္ ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံတို႔၏ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ မသမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။
ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံ၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ အစိုးရပိုင္ မီဒီယာမ်ား၏ ဘက္လိုက္ေဖာ္ျပမႈ၊ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ လ်င္ျမန္စြာ လုပ္ေဆာင္မႈ၊ မဲေပးႏိုင္သူစာရင္းကို ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ တစ္ရက္အလိုတြင္ ထုတ္ျပန္ေပးမႈ၊ မဲေပးႏိုင္သူ စာရင္းတြင္ ေသဆံုးၿပီးသူမ်ား အပါအ၀င္ မသက္ဆိုင္သူမ်ား၏ အမည္မ်ား ပါ၀င္ေနမႈ၊ အတိုက္အခံ အင္အားမ်ားေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူမ်ား စာရင္း၌ ပါ၀င္ျခင္းမရွိမႈ အစရွိသည္တို႔ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္မူ ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ားအျပင္ မတူညီေသာ မဲ႐ံုမ်ားတြင္ အမည္ႏွစ္ႀကိမ္ ပါ၀င္ေနျခင္း၊ မဲေပးရာတြင္ မည္သူမည္၀ါ ေဖာ္ျပရန္မလိုျခင္း၊ တရားမ၀င္ ေနထိုင္သူမ်ား မဲေပးခြင့္ ရရွိခဲ့ျခင္း၊ ယာယီေနထိုင္ခြင့္မ်ား ထုတ္ေပးရာတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္း၊ ယာယီေနထိုင္ခြင့္လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား မဲေပးခြင့္ရွိခဲ့ျခင္း၊ မဲဆႏၵရွင္မွ သြားေရာက္မဲေပးရာတြင္ ၎အမည္ျဖင့္ မဲေပးၿပီး ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရျခင္း အစရွိသည္တို႔ ျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ႏွင့္ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ကို ေျပာင္းလဲသင့္ၿပီလား
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ အခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒တို႔၏ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာမ်ား ရွိေနသျဖင့္ ထိုသူမ်ားကို အျခားသမာသမတ္က်ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖင့္ အစားထိုးၿပီး ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အသစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းရန္ တိုက္တြန္းမႈမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။
“စိုးရိမ္တာက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ပဲ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပမယ့္ ေကာ္မရွင္ထဲက ပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း မည္သည့္ပါတီနဲ႔မွ် မသက္ဆိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ပါသင့္တယ္” ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
“ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုးအတြက္ ဒိုင္လူႀကီးပဲ။ ဒိုင္လူႀကီးဆိုတာကေတာ့ ဘက္လိုက္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ အထူးသျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က နစ္နာဖို႔ဟာေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ထားတာကိုး။ အဲဒါေၾကာင့္ သမၼတႀကီးကို ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ တင္ျပတဲ့ကိစၥက ေရြးေကာက္ပြဲ ဗဟိုေကာ္မရွင္ကအစ ၿမိဳ႕နယ္အထိ ျပန္ၿပီးျပဳျပင္ေပးပါလို႔ ေျပာထားတာ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ရွင္းရွင္းေလးပဲ။ (ဒီေကာ္မရွင္နဲ႔ ဆက္သြားမယ္ဆိုရင္) တရားမွ်တမႈ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ မယံုဘူး။ အခုထက္ထိ ကြၽန္ေတာ္ အယံုအၾကည္ မရွိေသးဘူး” ဟု ဦးဇိုဇမ္က ဆိုသည္။
“ေကာ္မရွင္ဆိုတာကေတာ့ တရားမွ်တရမွာေပါ့။ သီလ၊ သမာဓိ၊ သိကၡာနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို မ်ားေသာအားျဖင့္ ခန္႔ပါတယ္။ အဲဒီသူက ဘက္လိုက္မႈကင္း၊ တရားမွ်တမႈရွိ၊ အမွီအခို ကင္းရပါမယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဆိုလိုတာက သူက လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္ကိုက ပါတီစြဲ မရွိရပါဘူး။ ပုဂၢိဳလ္စြဲ မရွိရပါဘူး။ တစ္ဖက္မွာ ကမ္းၿပိဳမယ္။ တစ္ဖက္မွာ ေသာင္ထြန္းမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚမ်ဳိး ရွိေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီလိုလူမ်ဳိးက ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ရာထူးနဲ႔ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္” ဟု လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္သူမ်ားအဖြဲ႕မွ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးျမင့္ေအးက ေျပာပါသည္။
“လက္ရွိ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းထားတာက ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က ဥကၠ႒၊ ၿပီးေတာ့ ပါ၀င္တဲ့ အဖြဲ႕၀င္ေတြကလည္း အရင္တုန္းက ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြနဲ႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြ၊ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေတြမွာလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတယ္။ ဒါက ဖြဲ႕စည္းမႈေပါ့။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းမႈကိုက တရားမွ်တမႈမရွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္” ဟု လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး ကြန္ရက္မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးမ်ိဳးရန္ေနာင္သိမ္းက ေျပာၾကားသည္။
“သမၼတအေနနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ရဲ႕ က်င့္၀တ္အရ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးကြၽမ္း၀င္တဲ့ သူတစ္ေယာက္ကို ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ခန္႔ထားတာ၊ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲကို၀င္ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားတယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ သမာသမတ္က်တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ တစ္ခုေတာ့ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္း သင့္ပါတယ္” ဟု Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေနထြန္းႏိုင္
Thursday, 22 May 2014
Zomite in UN Thukuppih theih Pawlmi hihna Ngah ta
USA, New York Khuapi a om UN zumpi ah kinei UN-ECOSOC Civil Society Resumed Session ah UN te' sapna tawh Pu Dr. Do Khan Khup (General Secretary of ZIUSA) leh Pu Gregory KapSuan Lian Ngaihte (Assistant General Secretaryof ZIUSA) te va kahthei uh a, lametna bangin Zomite UN-ECOSOC ah Thudotpi pawlmi (Consultative Status) dinmun ngetnate kingah thei cih kiza ahih manin, Zomite' maban limci mahmah ta hi. Hih bang a hanciamna hong nei ZIUSA makaite tungah Zomibup tangin TONGSAN Media pan lungdamna lianpi i pulak hi.
Hih bangin UN-ECOSOC sungah Consultative Status ngah theihna dingin abeisa kum 2 lai akipan ZIUSA min tawh akingen hi-in, tutung ngaw ngaw in sapna kingah bek tham loin, tun UN ah pawlmi le thukuppih thei ding dinmun kingah ta cih thu ZIUSA makaite tungtawn in kizasawn hi. Nidang in Zomite pen UN ah member lut theihna cih genloh Meeting zong akihel zo ngeilote i hi hi. Tua bek tham loin minam kician khat zong kisuak zo hetlo kawm kalah tu in Pasian in Zomite minam kician khatin hong bawlin, UN member nangawn hong ngahsak ahih manin, Zomite hong bawl, hong makaih Topa min i phat hi.
Source: ZIUSA Facebook
Posted: Tongsan tanute
လႊတ္ေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ေရး ေကာ္မတီက ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူညီဟု ဆုိ
သန္လ်င္ၿမိဳ႕နယ္မွ ဖြဲ႕စည္းပုံ ျပင္ေရး ဆႏၵျပပြဲ (ဓာတ္ပုံ – ဟိန္းထက္ / ဧရာ၀တီ)
ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေကာ္မတီက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူညီလိုက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သုိ႔ တင္ျပကာ အဆုံးအျဖတ္ခံယူေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးပါတီမွ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၊ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၊ NLD ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ ပါ၀င္ေသာ အဖြဲ႔၀င္ ၃၁ ဦးပါ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေကာ္မတီက ေမလ ၁၉ ရက္ေန႔မွ စတင္၍ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အစည္းအေ၀းမ်ား စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး လႊတ္ေတာ္စတင္မည့္ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔အထိ အစည္းအေ၀းမ်ား ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ေမလ ၁၉ ရက္ေန႔ ေနျပည္ေတာ္တြင္ က်င္းပေသာ ဖဲြ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေကာ္မတီ၏ အစည္းအေ၀းတြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ ျပင္ဆင္ရန္ ခက္ခဲေနေသာ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး၊ တပ္မေတာ္ကုိ ဒီမုိကေရစီေဘာင္အတြင္း ထည့္သြင္းႏုိင္ေရးတုိ႔ကုိ အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီက ရရွိလာေသာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကုိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သုိ႔ တင္ျပ၍ အဆုံးအျဖတ္ခံယူသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေကာ္မတီ၀င္ ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေဟာင္း ဦးတင္ေမာင္ဦးက ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။
“ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ျပင္မွာပါ ။ ၾကံ့ခိုင္ေရးက ဦးေဆာင္ျပင္မယ္။ အခန္း ၁၂ မွာ ရွိတဲ့ ပုဒ္မ ၄၃၃ ၊ ၄၃၄ ၊ ၄၃၅ ၊ ၄၃၆ စတဲ့ ပုဒ္မေတြ ရွိပါတယ္။ ျပင္ဖုိ႔ လုပ္မွာပါ။ တခု သတိထားဖို႔က က်ေနာ္က ျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီ မဟုတ္ပါဘူး။ အၾကံျပဳႏိုင္တဲ့ အဆင့္ပဲ ရွိတာပါ။ မေန႔က အခန္း ၁ ရဲ႕ ပုဒ္မ ၉ အထိ ၿပီးပါတယ္။ ဒီေန႔ အခန္း ၁ ပုဒ္မ ၁၀ ကေနၿပီးေတာ့ ၁၀ က ၊ ခ ၊ ဂ အထိ ၿပီးပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပင္ေပးမွာပါ။ ေခတ္စနစ္နဲ႔ အညီေပါ့ေနာ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္လည္း စဥ္းစားရေသးတယ္” ဟု ဦးတင္ေမာင္ဦးက ဆိုသည္။
ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းက ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ၁၂ ကို စတင္ေဆြးေႏြးေဆာင္ရြက္ရန္ အေျခခံမူ ေပးပုိ႔ခဲ့ၿပီး လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီတြင္ အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးကာ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကုိ ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူညီလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဦးတင္ေမာင္ဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရွိရသည္။
ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ ေကာ္မတီ၀င္လည္းျဖစ္၊ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္လည္းျဖစ္သူ ဦးေအာင္ၾကည္ညႊန္႔က “ေကာ္မတီကေတာ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ျပင္ေပးဖုိ႔ သင့္တယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ဆံုးျဖတ္ေပးလိုက္တယ္။ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးစရာေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ေကာ္မတီမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးလို႔ ရပါတယ္။ တခုေတာ့ ရွိတာေပါ့။ အျမင္သေဘာထားခ်င္း မတုိက္ဆိုင္တဲ့အခါ အျပန္အလွန္ ေျပာဆိုၾကတာမ်ိဳးေတာ့ ရွိပါတယ္” ဟု ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။
ထုိ႔ျပင္ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ ပါ၀င္သည့္ အေျခခံမူမ်ားျဖစ္ေသာ စစ္မွန္၍ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ ဆုိေသာစကားလုံးအစား ပါတီစံုဒီမိုကေရစီဟု ျပင္ဆင္ရန္၊ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဆိုေသာ စကားရပ္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီက ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူညီထားေသာ အခ်က္မ်ားကုိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပမည္ျဖစ္ရာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူညီမွသာ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီ၏ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား အတည္ျဖစ္လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“အျပင္မွာ ေျပာေနၾကသလို ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီက မလုပ္ဘူးဆိုတဲ့အျမင္ ေပ်ာက္ေစခ်င္တယ္။ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီက လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီမွာ ၁၄ ေယာက္ ပါတဲ့အတြက္ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းအရ လက္ေထာင္ ဆံုးျဖတ္ရင္ ဦးတို႔က မ်ားတယ္။ ဦးတို႔ကိုယ္တိုင္ ဦးစီးၿပီးေတာ့ ၄၃၆ လို ပုဒ္မမ်ိဳးကို ျပင္ဆင္ေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ” ဟု ဦးတင္ေမာင္ဦးက ေျပာသည္။
အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(NLD)ႏွင့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕မ်ား ပူးေပါင္း၍ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးဆုိင္ရာ လူထုေဟာေျပာပြဲမ်ား က်င္းပလ်က္ရွိသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ၊ အခန္း ၁၂ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္း ပုဒ္မ ၄၃၆ တြင္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ တပ္မေတာ္ကုိ အထူးအခြင့္အေရးေပးထားေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား၊ ယခင္အစုိးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကုိ အကာအကြယ္ေပးထားေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား အပါအ၀င္ ယခင္စစ္အစုိးရ စိတ္ႀကိဳက္ေရးဆြဲခဲ့ေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္လုိပါက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူညီၿပီး ျပည္လုံးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူအားလုံး၏ ထက္၀က္ေက်ာ္ ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။
Monday, 19 May 2014
ZOMI LEH MYANMAR BY ELECTION 2014
Ih theihsak mahbang in Kawl Kumpi in
2014 kum beima in By Election khat bawlsawm leuleu a, Tedim South Constituency
pan Pyidaungsuh Hluttaw, Amyotha (Hlumyosuh/Upper House) Hluttaw ah MP
panmunlen ding kiteelna kibawl sawm hi. Hih MP panmun pen tu Term (Kum 5 Term)
a beikum 2015 kum ciang ding ahi hi. Kum khat omlai cih theih hi.
Hih 2014 By Election Tedim South
Constituency ah MP muntuh ding in Party tuamtuam pan midang ahi hethet lo Zomi
teng mah kituh lunglung ding a a nuai a Party teng leh MP teng kiseh/kithtawi cihthu ahihi.
ZCD- Pu Chin Sian Thang
USDP-Pa Hang Khan Khai ( Ekhai)
NLD- Pa Thang Do Lian (Hollywood)
CNDP- Pa Neng Do Thang( Phunom)
NUP- Prof: Sawm Pau
Tutung a Tedim South lam a kiteel
ding MP panmun leh, Pyidaungsuh Hluttaw (Upper House) ah ma apang ding hi a,
Mipi deihna bangin Thukhun a bawl ding, Thukhun a puah ding panmun ahi hi.
Adiak in 2015 kum Kiteelpi ma-in Thukhunpi kilaih zawhna ding ci-a, Daw ASSK
mahmah in ahanciam laitak hun leh, tua hanciamna pem Hluttaw (Parliament) sung
mahmah pan a mapang ahih manin, hih bang dinmun ah Zomi-te tang'in Daw ASSK
tawh liangko kikim a ma apang zo ding, Thukhun a kum thei ding, Thu a sung thei
ding MP kician khat a kisam mahmah ihhi hi. Kum khat valdeuh sungbek a omlai
hangin, Kawl gam ki-ukna tawh kisai leh mailam Kawl gam kilam zia ding tawh
kisai Thukhunpi leh Thu leh La a kigeel ding laitak, Critical Moment a hih
manin, hih hun leh dinmun pen Zomi-te in ih zatsiam mahmah ding kisam mahmah
kici thei hi.
Hih atung a party teng I etsuksuk
ciang NLD party leh ZCD peen Alliance khat ahihban ah NLD leh UNA kithukimna
tawh kituak in ZCD party demna ding mun ah demloding uh ahihman in MP mun atuh
sawm Pa Thang Do Lian ( Hollywood ) peen amaphuahtawm NLD ahihkei buang leh
kiteelna ah aluutloding uh ahihi. ZCD leh NLD makaaipi Daw Aung San Suu Kyi
zong kiho khinta uhhi.
USDP icih leuleu peen adiak in Tedim
leh Tonzang in MP mun ipiakzawh kum 3 vaal hita a, Thankikpi khatzong ongtut
naailo party ahihman mipi in ngaihsut mahmah akuul ahihi. Tua ban ah Gaalkaap
in anungpan thautawh a ukkawikawi azuihkawikawi hi a hih party milimlim peen
akam uh khum in thau atawi kawm ama puanuaithau tawh thau 2 ta atawi ahihman un
milauhuai vive ahi uhhi. Tua ban ah Democracy mantaktak kawlgam in ngahleh
gilbeem kipuakding vive hilel ahihman kuakua ading zong in USDP party peen mee
piaktaak teeltaak hikilkel lo hi.
NUP party leuleu ahihleh akisamlo
party vaalkhat ahihi. Ahang in Democracy gaaldona leh kalsuanna ah Mualtung mi
party makaai muanhuai mahmah te kitak a aphuh uh UNA omkhinzo ahihi. Tua ban ah
kawlte in Mualtung mi te party atha haatluat ding gentehna in 1990 kum a Shan
te khawng ongbatding alau manvua ongbawlna Party namkhat hiding inzong upmawh
huai mahmah hi.
CNDP party leuleu peen itheihding in
Chin tawh kipan party peuhpeuh peen khut tung lumleh abang logo nangawn
kiciantak a aneizolo party ahi uhhi. 1990 kum in CNLD cihkhat nei uh a
mangthang hi. 2010 ciang CNP ongding uha, Cim Nuih Party kicih sak ahihman CNDP
tawh laihkik uhhi.Tua ban ah igaal ahihpah loh hang Zomi te khantoh nading
ongkhaktan , ongdem, nenniam ding ahanciam Pawi te tamna party ahihban ah Zomi
te luangtampi onggolum a luangman tuniciang dong ongpia kilkel lo CNA te khutzat
party hi a CNA party cileeng zong akikhiallo ding ahihman Zomi te ading in
ngalkhua hang zah a alauhuai mahmah ahihi.
Hih atung a party tuamtuam tengpan
MP dingte I et ciang Zomi vive hinapin ZCD losiah Zomi cih akihelna khatzong
imukeiding hi. Tua ahihman hih Zomi MP tuhsawmte in MP asuahma nangawn un Zomi te ongkin kilkello cih
kimukhin hi. Zomi ongkin ong it uh hileh ZCD party adeih kei phial uhleh zong
Zomi minpua party adangkhat dingding uh ahihi. Minam dang minpua a Zomi sung a
na ongsepsawm hih MP dingte peen Zomi te deeksi ongdawn a minamdang te kiang
isa ongzuakding te ahihman naak lauhuai mahmah mihingte ahihban vuah Mee
ipiaphial zong in khahpi khatzong ongtut loding cih muhsa ahihi.
ZCD peen ZNC hunlaai pek in Zomi ten
meepia in iteelngei himah leh 1990 Gaalkaap kumpi tu a USDP te in thuneihna
buluah in thautawh ong-uk cip ahihman anasepding bangmah seemkhalo a tudong
ahici om ahihi. Ahizong in 1990 kumpan tunidong Thautawi gaalkaap kumpi kita
hetlo a asukato ah ado ngam party peen Chin state bup ah ZCD bek ahihi. Tua ban
ah atung a igensa mahbang in Daw Aung San Suu Kyi,8888 te leh Democracy party
tuamtuam te in 2008 Kawlgam thukhun Hlutdaw pan puahding ci in ageel laaitak uh
ahihman hihmun ah Thu asung zoding/thei ding/ngamding leh Daw Aung San Suu Kyi
tawh khut kileending in ZCD party pan Pu Chin Sian Thang bek kituak kilawm ban
ah amahbek mah in aseemthei ding ahihi. Za ngah nopman peuh a minamdang te
party khawng ah Zomi te ongzuaksawm te pawl kizangthei lo ding ahihi.
Tua ahihman in 2014 Myanmar By
Election Tedim South Constituency ah MP
ding in ZCD party pan Pu Chin Sian Thang peen 100% mee ipiak ngeingei ding Zomi
kheempeuh I mawhpuak leh akilawm peenpeen ahihi. Hih tutung a Pu Chin Sian
Thang mee pia a MP ongsuahna in Zomi bek ahilo Kawlgammi bup aiding leh Kawlgam
Democracy ongpian nading in mannei mahmah ding ahihman lunghianglo in Pu Chin
Sian Thang bek Mee piading hihang ci in kongzawn hi.
Thang Khawm Pau Zomi
NGOႏိုင္ငံတကာ လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား
Friday, 16 May 2014
U-12 International ေဘာလံုးျပိဳင္ပြဲ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္မည့္ ဂ်ပန္လူငယ္ လက္ေရြးစင္ အသင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေကာင္းဇံမရ ေရြးခ်ယ္ခံရ..
U-12 International ေဘာလံုးျပိဳင္ပြဲ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္မည့္ ဂ်ပန္လူငယ္ လက္ေရြးစင္ အသင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေကာင္းဇံမရ ေရြးခ်ယ္ခံရ..
ေေ.. ေကာင္းဇံမရ ေရြးခ်ယ္ခံရေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မိဘ၂ဦးမွ ေမြးဖြားျပီး အသက္ ၁၂ႏွစ္သာ ရွိေသးသည့္ ေမာင္ေကာင္းဇံမရသည္ ယခုလက္ရွိ FC TOKYO အသင္းႏွင့္ BUDDY SOCCER ကလပ္အသင္းတို႔တြင္ ေရွ႕တန္း တိုက္စစ္မွဴးအျဖစ္အျပင္ ဂိုးသမားတဦးအျဖစ္ပါ ဝင္ေရာက္ ကစားလွ်က္ရွိျပီး အေကာင္းဆံုး အားကစားသမား အျဖစ္ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရသည္။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတဝွမ္း ဝင္ေရာက္ အေရြးခံသည့္ အသက္ (၁၂ႏွစ္) ေအာက္ လူငယ္ လက္ေရြးစဥ္ အားကစားသမား ၉၀၀ေက်ာ္အတြင္းမွ ေရြးခ်ယ္သည့္ ၂၃ဦးစာရင္းတြင္ ဂ်ပန္လက္ေရြးစဥ္ (Goal Keeper) အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ ခံရျခင္းျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ အားကစား ထူးခၽြန္သူ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားအား အထူးအားေပး ပံ့ပိုးလွ်က္ ရွိျပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ပါ.. အဆင့္ သတ္မွတ္ ေပးေလ့ရွိသည္။
ယခုကဲ့သို႔ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံ၌ အျမဲတမ္းေနထိုင္ခြင့္ ရရွိထားသူ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တဦးအား ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ လက္ေရြးစဥ္ ေဘာလံုးအားကစား တဦးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလံုးအတြက္ ဂုဏ္ယူဝမ္းေျမာက္ ဖြယ္ရာျဖစ္ျပီး ေနာင္မ်ိဳးဆက္သစ္ ျမန္မာ့လက္ေရြးစဥ္ အသင္းအတြက္ အားထားရသည့္ အားကစားသမား ေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္သည္။
ဖခင္ျဖစ္သူ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ဦးျမတ္သူမွာလည္း ၁၉၉၁ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၇ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာ့လက္ေရြးစဥ္ ေဘာလီေဘာ အားကစားသမား တဦးအျဖစ္ ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ေဆာင္ခဲ့သည္..။
U-12 ဂ်ပန္လူငယ္လက္ေရြးစဥ္ ေမာင္ေကာင္းဇံမရႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးအားလည္း ထပ္မံေဖာ္ျပေပးပါမည္။
..ျပည္တြင္းမွ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းလို သူမ်ား ျမန္မာ့လက္ေရြးစဥ္ ေဘာလီေဘာ သမားေဟာင္း ေမာင္ေကာင္းဇံမရ၏ ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးျမတ္သူထံသို႔ 81+9055213941 Viber ျဖင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းႏိုင္ပါသည္။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတဝွမ္း ဝင္ေရာက္ အေရြးခံသည့္ အသက္ (၁၂ႏွစ္) ေအာက္ လူငယ္ လက္ေရြးစဥ္ အားကစားသမား ၉၀၀ေက်ာ္အတြင္းမွ ေရြးခ်ယ္သည့္ ၂၃ဦးစာရင္းတြင္ ဂ်ပန္လက္ေရြးစဥ္ (Goal Keeper) အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ ခံရျခင္းျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ အားကစား ထူးခၽြန္သူ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားအား အထူးအားေပး ပံ့ပိုးလွ်က္ ရွိျပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ပါ.. အဆင့္ သတ္မွတ္ ေပးေလ့ရွိသည္။
ယခုကဲ့သို႔ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံ၌ အျမဲတမ္းေနထိုင္ခြင့္ ရရွိထားသူ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တဦးအား ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ လက္ေရြးစဥ္ ေဘာလံုးအားကစား တဦးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလံုးအတြက္ ဂုဏ္ယူဝမ္းေျမာက္ ဖြယ္ရာျဖစ္ျပီး ေနာင္မ်ိဳးဆက္သစ္ ျမန္မာ့လက္ေရြးစဥ္ အသင္းအတြက္ အားထားရသည့္ အားကစားသမား ေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္သည္။
ဖခင္ျဖစ္သူ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ဦးျမတ္သူမွာလည္း ၁၉၉၁ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၇ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာ့လက္ေရြးစဥ္ ေဘာလီေဘာ အားကစားသမား တဦးအျဖစ္ ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ေဆာင္ခဲ့သည္..။
U-12 ဂ်ပန္လူငယ္လက္ေရြးစဥ္ ေမာင္ေကာင္းဇံမရႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးအားလည္း ထပ္မံေဖာ္ျပေပးပါမည္။
..ျပည္တြင္းမွ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းလို သူမ်ား ျမန္မာ့လက္ေရြးစဥ္ ေဘာလီေဘာ သမားေဟာင္း ေမာင္ေကာင္းဇံမရ၏ ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးျမတ္သူထံသို႔ 81+9055213941 Viber ျဖင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းႏိုင္ပါသည္။
သတင္း၊ ဓာတ္ပံု.
ဒီမုိေဝယံ
လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသၾကီး မအူပင္ၿမိဳ႕နယ္ ခရီးစဥ္..
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ေမလ ၁၀ ရက္ နံနက္ပိုင္တြင္ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသၾကီး မအူပင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒဆိုင္ရ
အဆိုပါ လူထုဆႏၵ ရယူပြဲတြင္ ေသာင္းခ်ီေသာ ေဒသခံ ၿပည္သူမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး ဖြဲ႕စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒအား ၿပန္လည္ၿပင္ဆင္ေရးဆြဲရန္ ၉၉ရာခိုင္ႏွဳန္းက ေထာက္ခံခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။
“ခ်င္း ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း (၁)”
ဆလုိင္း ခ်င္းျဖဴ – ခ်င္းလူမ်ိဳး၏ မူလဘူတ
လူမႈေရးသမိုင္းရႈေထာင့္မွေသာ္၎၊ မႏုသာေဗဒအရေသာ္၎၊ ဘာသာေဗဒအရေသာ္၎၊ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ မြန္ဂိုလ္ ( Mongol ) အႏြယ္ဝင္၊ တိဘက္-တရုတ္ မိသားစုၾကီး ( Tibeto-Chinese Family/ Sino-Tibetan) မွ ခြဲထြက္ေသာ တိဘက္-ျမန္မာမိသားစု (Tibeto-Burman Sub-Family ) အနက္ Assam-Burma Branch ကူကီး-ခ်င္း (Kuki-Chin) အုပ္္စုဝင္္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတို႕သည္လွ်ဳိေျမာင္ ကမ္းပါးထူထပ္ သည့္ ေတာအျပဳိင္း ျပဳိင္းေတာင္အထပ္ ထပ္ျမစ္ေခ်ာင္း အသြယ္ သြယ္ေရာျပြန္း သည့္ေဒသတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားျဖစ္္သည္ႏွင့္အညီ ဘာသာ စကားကြဲ (Dialects) အမ်ဳိးမ်ဳိးကိုေျပာဆုိၾကျပီး မိမိတို႕ဘာသာစကား ကုိယ္စီျဖင့္ မိမိတို႕ အမ်ဳိးနာမည္ကို မွည့္ ေခၚၾက သည္္၊ တနည္းအားျဖင့္ဆုိေသာ္ ခ်င္းတစ္မ်ဳိးသားလုံး အားညႊန္းဆိုေသာ ဘုံနာမည္ (Common Name / Collective Name / Nomenclature) မရွိိခဲ့ဟုဆိုရပါမည္၊
အေနာက္ဖက္ရွိ ဘဂၤလီကုလားမ်ားက ကူကီး (Kuki ) ဟူ၍ ၎၊ အေရွ႕ဖက္ ရွိျမန္မာမ်ားက ခ်င္း ( Chin) ဟူ၍ ၎ ေခၚၾကသည္၊ ကူကီးဟူေသာ စကားလံုးအဓိပါယ္ကုိ ေသခ်ာတိက်စြာမသိရေသာ္လည္း သာမန္အား ျဖင့္ေတာင္တန္း သားမ်ား ဟူေသာအနက္ ရဟန္တူပါသည္၊ ခ်င္း ဟူေသာ စကားလံုး၏ အဓိပါယ္မွာ လူသား ဟူ၍ ဆိုရပါမည္၊ တိဘက္ကုန္းျပင္ျမင့္တြင္ ခ်ိယန္ ( Qi’an / Chi’an ) ဟူေသာ ေခြး၊ ဝက္မ်ား ေမြးျမဴသည့္လူစုရွိခဲ့ရာ ၄င္းတို႕သည္ တိဘက္ ကုန္းျပင္ျမင့္ အေရွ႕ေတာင္ ေျခေလွ်ာအရပ္သို႕ေရာက္ရွိလာျပီး ႏွစ္ကာလၾကာျမင့္စြာ ေနထိုင္ ခဲ့ၾကသည္ဟုဆိုပါသည္၊ တိဘက္-တရုတ္တို႕ႏွင့္အျပဳိင္ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းရွိခဲ့ၾကျပီး အဆိုပါ တိဘက္-တရုတ္ တို႕၏ က်ဳးေက်ာ္တိုက္ခိုက္မႈဒါဏ္ေၾကာင့္ မလႊဲသာမေရွာင္သာဘဲ ထိုေဒသကို စြန္႕ခြါခဲ့ျပီး အထက္ျမန္မာျပည္ ဧရာဝ တီ ျမစ္ဖ်ားအရပ္ သို႕ ေရာက္ရွိလာၾကသည္၊ ၄င္းအဆိုမွန္ကန္ေၾကာင္း သာဓကတစ္ခုမွာ ဟူးေကာင္း ခ်ဳိင့္ဝွမ္း ေျမာက္ ဘက္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ဖ်ားတြင္ ခ်င္းရြာေဟာင္းေနရာ မ်ားရွိေၾကာင္း ဆာအလက္ဇင္းဒါးမကၠင္းဇီး (Sir Alexander Mackenzie ) ကေဖာ္ျပထားခဲ့သည္၊ ခ်ိယန္၏ အနက္မွာ လူသား ဟုပင္ျဖစ္ သည္၊
အရွဳိ၊ ေတာင္သား ႏွွင့္ မတူခ်င္းမ်ား၏ ေဒသႏၱရ ဘာသာ Thlang ဟူေသာ စကားလုံးမွ ေရြ႕ေလ်ာ လာသည့္ Khlang မွ Khyang ျဖစ္ျပီး လူ၊ လူသား ဟူေသာ အနက္အဓိပါယ္ ရပါသည္၊ တနည္းဆိုေသာ္ နတ္လို ေတာရုိင္း တိရစၧာန္လုိစည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ေလလြင့္ေနသူမ်ား မဟုတ္ဘဲ အိုးႏွင့္ အိမ္ႏွင့္ စည္းကမ္း ရွိရွိ အေျခ ခ်ေန ထိုင္ၾက သူမ်ားဟု အနက္ ယူရပါမည္။
ခ်င္းတို႕ပ်ံ႕ႏွံ႕လာပံု
အဘယ္ေၾကာင့္ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႕ကို မြန္ဂိုလြဳိက္အုပ္စု (Mongoloid ) တြင္ ထည့္သြင္းထားၾကသလဲ ဆိုလွ်င္ အာရွတိုက္အလယ္ပိုင္းမြန္ဂိုကုန္းျပင္ျမင့္၊ ဂိုဘီအရပ္မွစ တင္ေပါက္ဖြားလာခဲ့သည္ဟုယူ ဆၾကရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္၊ ထိုေနရာမွ ေတာင္ဘက္ ဟြန္ဟို၊ ယန္စီ၊ မဲေခါင္၊ သံလြင္ျမစ္ၾကီးမ်ားျမစ္ဖ်ားခံရာ တရုတ္ျပည္ အေနာက္ ေျမာက္ ဂန္ဆု ( Gansu ) ႏွင့္ ခ်င္းဟိုင္ (Qinghai ) ေဒသသို႕ ေရာက္ရွိလာၾကျပီး ၄င္းအရပ္မွ တိဘက္ ႏွင့္ တရုတ္ ျပည္အၾကား တိဘက္ကုန္းျပင္ျမင့္၊ အေရွ႕ေတာင္ေျခေလွ်ာ အရပ္ သို႕ေရာက္ရွိလာျခင္းျဖစ္သည္၊ ၄င္းမွတဖန္ အ ထက္ ျမန္မာျပည္ဟူးေကာင္းခ်ဳိင့္ဝွမ္း၊ ၄င္းမွ ခ်င္းတြင္းျမစ္ အတိုင္းစုန္ဆင္းလာခဲ့ၾကယင္း အေနာက္ဘက္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ အရူနက်ာလ္ျပည္နယ္ဖက္၊ ဆြမ္ပရာမွ နာဂလဲန္ဖက္၊ ကေဘာ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းမွမဏိပူရ္သို႕ ကြဲထြက္လာ ခဲ့ၾကပါ သည္၊
ပင္မအုပ္စုသည္ ကေဘာ္မွ ကေလး၊ ေယာ၊ ေဆာ၊ ေလာင္းရွည္ စေသာ ေတာင္ဖက္ ရခိုင္ရိုးမ ေတာင္တန္းတေလွ်ာက္၊ ဧရာဝတီျမစ္ဝကြ်န္းေပၚ နဂေရအငူ အထိ စုန္ဆင္းပ်ံ႕ႏွံ႕ၾကျပီး ရခုိင္ရုိးမမွ အေနာက္ဖက္ ရခိုင္ျပည္အႏွံ႕သို႕၎၊ ဧရာဝတီျမစ္ကိုျဖတ္ျပီး အေရွ႕ဖက္ပဲခူးရိုးမတေလွ်ာက္သို႕၎ ပ်ံ႕ႏွံ႕ၾကသူမ်ားရွိသကဲ့သို႕ က ေဘာ္၊ ကေလး၊ ေယာ၊ ပုံေတာင္ပုံညာအရပ္မွ အေနာက္ဖက္ရွိ ခ်င္းေတာင္တန္းသို႕ ေရာက္ၾကသူမ်ားလည္းရွိ ပါသည္၊ ခ်င္းေတာင္တန္း ကိုလြန္ျပီး လူေရွေတာင္တန္းသို႕၎၊ ၄င္းမွတဖန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံစစ္တေကာင္းေတာင္ တန္းႏွင့္ ဆီလ္ဟက္ေတာင္တန္း သို၎ ေရာက္ရွိၾကသူမ်ားလည္းရွိပါသည္၊
ထိုသို႕ျပန္႕က်ဲေနထိုင္ရာ ေဒသတစ္ခုလုံး၏ ၅ ပံု ၁ ပုံ ၌သာ စုစည္း ေနထိုင္ၾကရေသာေၾကာင့့္္ ထိုေနရာကိုသာ ခ်င္းျပည္ဟုေခၚတြင္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္၊ ခ်င္းလူမ်ဳိး မ်ား စုစည္းေနထိုင္ရာ( Compact Area ) ၏ ခန္႕မွန္း အက်ယ္ဧရိယာမွာ စုစုေပါင္းစတုရန္းမိုင္ (၁ဝဝဝဝဝ) ခန္႕ရွိမည္ ဟုယူဆရပါသည္၊ တႏိုင္ငံလံုးရွိခ်င္း လူဦးေရ ခန့္မွန္းေျခမွာ သန္းေပါင္း (၁ဝ မွ ၁၅) ခန္႕ရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း မွီတင္း ေနထိုင္ရာေဒသ အလိုက္ နာမည္ အမ်ဳိးမ်ဳိး တကြဲတျပားစီ သုံးစြဲမႈေၾကာင့္၎၊ နီးစပ္ရာလူမ်ဳိးတို႕၏ အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ပါဝင္ၾကျခင္းေၾကာင့္၎ မိမိတို႕ ကိုယ္တိုင္ က ခ်င္းဟုမခံယူေသာေၾကာင့္၎၊ ကိုးကြယ္ ယုံၾကည္သည့္ဘာသာ ကြဲျပားျခား နားမႈေၾကာင့္၎ ခ်င္းလူဦး ေရကို တိက်စြာ ခန္႕မွန္းရ မလြယ္ကူေတာ့ေခ်၊
ယေန႕ခ်င္းျပည္အျဖစ္မွတ္မွတ္ရရေျပာဆိုႏုိင္္္ေသာေဒသမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ခ်င္းျပည္နယ္၊ စစ္ကုိင္းတိုင္း အေနာက္ဖက္ အိႏိၵယနယ္္စပ္ ေတာင္တန္း (ဝါ) ခ်င္းတြင္းျမစ္အေနာက္ဖက္ ေလရွီးျမိ႕နယ္မွ ေတာင္ ဖက္တေလွ်ာက္ ၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း တမူးခရိုင္ႏွင့္ကေလးခရိုင္၊ မေကြးတိုင္းရွိဂန္႕ေဂါ၊ ထီးလင္း၊ ပခုကၠဴ၊ မင္းဘူး၊ သရက္ခရိုင္မ်ား၊ ရခုိင္ျပည္တစ္ဝွမ္းလံုး၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအတြင္း အေရွ႕ပိုင္း ရန္ဂါမတီ၊ ျခာက်ရီ၊ ဘန္ဒါရ္ဘန္၊ ဆီလ္ဟက္ႏွင့္ မိုင္မင္ဆိဂၤခရိုင္မ်ား၊ အိႏိၵယႏုိင္ငံအတြင္း နာဂလဲန္၊ မဏိပူရ္၊ မီဇုိရမ္၊ အာသံ ျပည္နယ္ေျမာက္္က စာရ္ ေတာင္တန္းခရိုင္၊ ကစာရ္ခရိုင္၊ ၾတိပူရျပည္နယ္ အေရွ႕ေျမာက္ ခရိုင္တို႕ျဖစ္ၾကပါသည္၊ (ဆက္ရန္)
Tedim Sakollam Kam Hau Tualpi nawlah naungek kipaai
Kalaisai! Na endih vuau!
Bangcia hici lawmlawm liang ihihiam?
I minam sung ah akipaisan kha, akisam mahmah i phawkloh khat om hantang leh kilawm kasahi.
I innkuan sung, i beh i phung sung, sanggam unau sung, nupa sung, Pawlpi sung, kipawlna sung, veng leh paam sung, hausa upa sung, kumpi sung kisapna lian mahmah khat om in ka ngaihsunhi.
Hihbang tawh Thupha kaai hethet loding hihang!
Tawmnocik ahi Zomi sung ah mihing genloh ganhing inzong a neihloh lungtang pua cihpen ngaihsut huai mahmah ta hihang. Khat vei bek zong hinawnlohi.
I kilam zia, i kipuakzia akhial khat om ding hiveh, ngaihsun huan dih un.
Khamtheih guih theih zatluatna leh kilawmlo zah aa sum ngahna te in i minam lungsim puak ong susia khin hileh kilawm kasahi.
Pheisam' siam, gulpi' siam tamlua zong hikha in ka umhi.
Kumpi lam pan hausa upa in amau' uk sung innkuante nuntakzia limtak theihpih sawm ciat lehang hihbang liangbel pianglo khadinghi. Innsawm uk (se-ein-gawng) in a uksung telcian mahmah leh ahamsa hetlo ding thu ahihi.
Tua ahihkei leh i Pawlpi Sia, upa, makaite'n ei upa sepna ciat, i Pawlpi miciat cian theih mahmah, kinai mahmah hilehang hibang thu ciang theih hak hetlo in ka umhi.
I minam sung ah ki-itna, ki donna, kikinna, ki awlmawhna lungsim om nawnlo ahihlam kilang lua hi.
I Christian nuntakzia kipaikhial khinta hi.
Tutung GZA leh census vai innlam, Kawlpi, Tedim, Tonzang kaphak kawikawi ciang,
Khuapi ahi aa, khuata ahizongin Zomite i hauhdante, neihsa, lamsa i khantoh ziate ka khuadak kawikawi ciang khangcing kasak ommello aa, cikciang bang i ci zentam ci-in ka dipkua niloh hi. I gamtat, i kampau ziate kua mah zahtak nawnlo, thusim nawnlo in ka cikzia lianghi. Khang kikhom ding ka muh om mello hi. Sumbawl masa "suangbawlte" icih hun aa tatzia sang kisuksia zaw hi.
Hihbang thupiangte tuate ii gah, meizom zong himai kha dinghi.
Khristian kici Thu-um mite in i sepding sem hetlo kha hiding hihang. I zuih ding zui hetlo kha hiding hihang. Kimakaih khial, kipantah khial, kalsuan khial khin hikha ngeelngeel ding hihang.
Hang Khan Lian
Block 646#13-115
Jalan Tenaga
Singapore 410646
Bangcia hici lawmlawm liang ihihiam?
I minam sung ah akipaisan kha, akisam mahmah i phawkloh khat om hantang leh kilawm kasahi.
I innkuan sung, i beh i phung sung, sanggam unau sung, nupa sung, Pawlpi sung, kipawlna sung, veng leh paam sung, hausa upa sung, kumpi sung kisapna lian mahmah khat om in ka ngaihsunhi.
Hihbang tawh Thupha kaai hethet loding hihang!
Tawmnocik ahi Zomi sung ah mihing genloh ganhing inzong a neihloh lungtang pua cihpen ngaihsut huai mahmah ta hihang. Khat vei bek zong hinawnlohi.
I kilam zia, i kipuakzia akhial khat om ding hiveh, ngaihsun huan dih un.
Khamtheih guih theih zatluatna leh kilawmlo zah aa sum ngahna te in i minam lungsim puak ong susia khin hileh kilawm kasahi.
Pheisam' siam, gulpi' siam tamlua zong hikha in ka umhi.
Kumpi lam pan hausa upa in amau' uk sung innkuante nuntakzia limtak theihpih sawm ciat lehang hihbang liangbel pianglo khadinghi. Innsawm uk (se-ein-gawng) in a uksung telcian mahmah leh ahamsa hetlo ding thu ahihi.
Tua ahihkei leh i Pawlpi Sia, upa, makaite'n ei upa sepna ciat, i Pawlpi miciat cian theih mahmah, kinai mahmah hilehang hibang thu ciang theih hak hetlo in ka umhi.
I minam sung ah ki-itna, ki donna, kikinna, ki awlmawhna lungsim om nawnlo ahihlam kilang lua hi.
I Christian nuntakzia kipaikhial khinta hi.
Tutung GZA leh census vai innlam, Kawlpi, Tedim, Tonzang kaphak kawikawi ciang,
Khuapi ahi aa, khuata ahizongin Zomite i hauhdante, neihsa, lamsa i khantoh ziate ka khuadak kawikawi ciang khangcing kasak ommello aa, cikciang bang i ci zentam ci-in ka dipkua niloh hi. I gamtat, i kampau ziate kua mah zahtak nawnlo, thusim nawnlo in ka cikzia lianghi. Khang kikhom ding ka muh om mello hi. Sumbawl masa "suangbawlte" icih hun aa tatzia sang kisuksia zaw hi.
Hihbang thupiangte tuate ii gah, meizom zong himai kha dinghi.
Khristian kici Thu-um mite in i sepding sem hetlo kha hiding hihang. I zuih ding zui hetlo kha hiding hihang. Kimakaih khial, kipantah khial, kalsuan khial khin hikha ngeelngeel ding hihang.
Hang Khan Lian
Block 646#13-115
Jalan Tenaga
Singapore 410646
ဦးသန္းေရႊ (သို႔မဟုတ္) ေနျပည္ေတာ္မင္းသားၾကီး – အပိုင္း (၈)
ဦးသန္းေရႊ (သို႔မဟုတ္) ေနျပည္ေတာ္မင္းသားၾကီး – အပိုင္း (၈)
သန္းဝင္းလႈိင္
ေမ ၉၊ ၂၀၁၄
ေမ ၉၊ ၂၀၁၄
ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ သေရေခတၱရာေခတ္၊ ပုဂံေခတ္၊ ျမင္စိုင္း၊ ပင္းယ၊ စစ္ကိုင္းေခတ္၊ အင္းဝေခတ္၊ ဟံသာဝတီေခတ္၊ ေတာင္ငူေခတ္၊ ဖဆပလေခတ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္၊ မဆလေခတ္ စသည့္ ေခတ္အသီးသီးတြင္ အုပ္စိုးခဲ့ေသာ ဘုရင္မ်ား၊ မင္းမ်ား ၊ အႀကီးအကဲမ်ားသည္ ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ ထင္႐ွားခဲ့ေသာ သေရေခတၱရာ၊ ပုဂံ၊ စစ္ကိုင္း၊ အင္းဝ၊ ေတာင္ငူ၊ ဟံသာဝတီ (ပဲခူး) ၊ ေ႐ႊဘို၊ အမရပူရ၊ မႏၱေလး၊ ရန္ကုန္တို႔တြင္ မင္းေနျပည္ေတာ္ၿမိဳ႕ႀကီး တည္ေဆာက္၍ စိုးစံခဲ့ၾကသည္။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္၌ ဦးေအာင္ေဇယ် ေခၚ အေလာင္းမင္းတရားသည္ ရတနာသိဃၤၿမိဳ႕၊ ဒီပဲယင္းမင္းက စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕၊ ေျမဒူးမင္းက ရတနာပူရ အင္းဝၿမိဳ႕၊ ဗဒုံမင္းက အမရပူရၿမိဳ႕ စစ္ကိုင္းဖလ္နန္း႐ွင္က ရတနာပူရ (ဒုတိယ)ၿမိဳ႕၊သာယာဝတီမင္းက အမရပူရ(ဒုတိယ)ၿမိဳ႕၊မင္းတုန္း
ထိုသို႔ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ျမတ္စြာဘုရား ထား႐ွိေတာ္မူခဲ့ေသာ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္အရ “ဇမၺဴဒိတ္၊ နိမိတ္ထြန္း၊ဇမၺဴဒီပါ လက်္ာေတာင္ကၽြန္း၊ ၾသဘာနိမိတ္ထြန္း” ဟု ယုံၾကည္၍ ၿမိဳ႕ေတာ္သစ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ခဲ့သလို အျခားအေၾကာင္းအရင္းမ်ား ျဖစ္သည့္ ေဗဒင္ကိန္းခန္းအရ ၊ လုံၿခဳံေရးအရ၊ ကုန္စည္ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရးအရ၊ ၿမိဳ႕သစ္ေနျပည္ေတာ္သစ္မ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္သည္ကို သမုိင္းတြင္ အထင္အ႐ွား ေတြ႔ျမင္ရေပသည္။
ထိုသို႔ ေနျပည္ေတာ္သစ္ တည္ျခင္း၊ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္း လုပ္ရာ၌ ေဖာ္ျပပါ ဗ်ာဒိတ္၊ သိုက္၊ အတိတ္နိမိတ္၊ တေဘာင္အိပ္မက္၊ စနည္း၊ ဘေ၀ါ စသည္တို႔ႏွင့္ အၿမဲဆက္စပ္လ်က္ ႐ွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထို႔ျပင္ ေဗဒင္၊ ယၾတာ၊ အင္း၊ အိုင္၊ ခတဲ့ လက္ဖြဲ႔ ဂါထာ မႏၱန္မ်ားကိုပါ အသုံးခ်ၾကသည္။ ကာယသိဒိၶ ေခၚ ဓားၿပီး ၊ လွံၿပီး ၊ တူမီးေသနတ္ၿပီးျခင္း၊ ကိုယ္ခံျဖစ္သည့္ လက္သိုင္း၊ ဓားသိုင္း၊ တုတ္သိုင္း၊ ႀကိဳးသိုင္း စသည့္ အတတ္ပညာမ်ားကို အသုံးခ်ျခင္း၊ လာဘ္လာဘ႐ႊင္လန္းရန္၊ အေရာင္းအဝယ္ ေကာင္းရန္၊ လူခ်စ္လူခင္မ်ားရန္၊ အေျပာအဆိုေကာင္းရန္၊ ဥာဏ္ပညာထက္ျမက္ရန္ ပီယေဆးမ်ားကိုလည္း ထိုးၾကသည္။ ရတနာဒီပံ ဖေယာင္းတိုင္လည္း ထြန္းၾကသည္။ ကိုယ္ကာယေပၚတြင္ ပီယေဆးထိုးၾကသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကလည္း ပီယေဆး ထိုးၾကသည္။
အိမ္ေဆာက္ နန္းတည္ၿမိဳ႕႐ြာရပ္ကြက္မ်ား တည္ေဆာက္ရာတြင္ အင္းမ်ား ျမဳပ္ႏွံၾကသည္။ ထိုသို႔ ျမဳပ္ႏွံျခင္းျဖင့္ ဖုတ္၊ ၿပိတၱာ၊ တေစၦ၊ သူရဲ၊ ကေဝ၊ စုန္း၊ သဘက္၊ ဘီလူး၊ မွင္စာ အျခားျခားေသာ မျမင္ႏိုင္သည့္ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ား၏ ရန္ကို ကာကြယ္တားဆီး ေပးႏိုင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။
ယင္းသို႔ မင္းေနျပည္ေတာ္တည္ျခင္း၊ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းျခင္း၊ ပ်က္စီးျခင္းသည္ ဗ်ာဒိတ္၊ သိုက္၊ အတိတ္၊ နိမိတ္၊ တေဘာင္၊ အိပ္မက္၊ စနည္းဘေ၀ါမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာရာဇ၀င္ အသီးသီး၌ ပါ႐ွိရာ ယခုနအဖေခတ္၌ ေနျပည္ေတာ္ကို ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕၌ တည္ခဲ့သည့္အေၾကာင္းမွာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေ႐ႊအတြက္ လုံၿခဳံေရး၊ ေဗဒင္ကိန္းခန္း၊ မိမိ၏ ဘုန္းေတာ္ အာႏုေဘာ္ ႀကီးမားေစရန္ႏွင့္ မိမိအာဏာ တည္တံ့ေရးအတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိသာလွေပသည္။ နအဖ စစ္အစိုးရသည္ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕၌ ေနျပည္ေတာ္သစ္ကို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွစ၍ လွ်ိဳ႕၀ွက္တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ အဆိုပါစီမံကိန္း၏ ကန္ထ႐ိုက္မ်ား အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေ႐ႊမန္း၏ သားျဖစ္သူ ေအာင္သက္မန္းပိုင္ ဧရာေ႐ႊ၀ါ ကုမၸဏီအျပင္ ေအး႐ွားေ၀ါလ္၊ ထူး၊ ယုဇန၊ တက္လမ္း၊ တက္ခမ္၊ ACE ၊ ဒဂုံအင္တာေန႐ွင္နယ္၊ မက္စ္ျမန္မာ၊ ဒမ္းကိုး စသည့္ ကုမၸဏီမ်ား ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ ကုမၸဏီမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔ အစိုးရ၀န္ႀကီးမ်ား ရန္ကုန္႐ုံးစိုက္ရာမွ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ပထမဆုံး ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၅ ဒီဇင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ေနျပည္ေတာ္ ၊ ပ်ဥ္းမနားတြင္ ေတာ္၀င္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ယာဥ္လိုင္း စတင္ေျပးဆြဲ၍ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁ ရက္ ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ၊ ေနျပည္ေတာ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္အျဖစ္ နယ္စပ္ေဒသႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ စည္ပင္သာယာေရး ၀န္ႀကီး ဗိုလ္မွဴးႀကီး သိန္းညႊန္႔အား ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။
၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၇ ရက္တြင္ (၆၁) ႀကိမ္ေျမာက္ တပ္မေတာ္ေန႔ကို ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ ေနျပည္ေတာ္ စစ္ေရးျပကြင္း၌ စတင္က်င္းပခဲ့သည္။
ထိုႏွစ္ မတ္လ ၃ဝ ရက္ေန႔မွာပင္ ပ်ဥ္းမနား လယ္ေ၀း၊ တပ္ကုန္း ၿမိဳ႕နယ္မ်ားေပါင္း၍ ပ်ဥ္းမနားခ႐ိုင္ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ေနျပည္ေတာ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင္
အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးျခင္း
နအဖ ဥကၠဌႏွင့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေ႐ႊသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္အာဏာ႐ွင္စနစ္ ယခင္ပုံစံအတိုင္း ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့သည့္အတြက္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၊ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ား၏ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ နအဖ ေၾကညာခ်က္ ၁/၂ဝဝ၈ ျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္ ေ႐ွ႕ဆက္သြားမည့္ မူ၀ါဒလမ္းစဥ္ (၇) ရပ္ႏွင့္ အညီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္သြားမည္ ဟု ေၾကညာခဲ့ေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၄ ႏွစ္ၾကာ ေရးဆြဲေနသည့္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို အျမန္ဆုံး ေရးဆြဲကာ ျပည္လုံးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ အတုအေယာင္ကို ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၁ဝ ရက္ေန႔တြင္ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ (၄၇) ၿမိဳ႕နယ္မွအပ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းလုံးတြင္ က်င္းပခဲ့သည္။ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္း က်န္႐ွိသည့္ၿမိဳ႕နယ္ (၈) ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း႐ွီ ၿမိဳ႕နယ္န (၄ဝ) တြင္ ေမလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ထပ္မံ က်င္းပခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ေမ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာျပည္တစ္၀န္းလုံးတြင္ က်င္းပသည့္ ျပည္လုံးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းကို အတည္ျပဳေပး ေထာက္ခံသည့္ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ၉၂ ဒသမ ၄၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ႐ွိေၾကာင္း ေၾကညာ၍ ေမလ ၂၉ ရက္တြင္ နအဖ ၇/၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳေၾကာင္း ျပဌာန္းလိုက္ေလသည္။
ယင္းေနာက္ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ၊ တိုင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အသီးသီးအတြက္ ျပည္ေထာင္စု ျမနမာႏုိင္ငံ ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲ စတင္ က်င္းပခဲ့ေလသည္။ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္မွ ၁၇ ရက္ေန႔အထိ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ႐ွင္က အႏုိင္ရ႐ွိေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ အမည္စာရင္းကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၃ဝ ရက္ေန႔တြင္ နအဖ ေၾကညာခ်က္ ၅/ ၂ဝ၁၁ ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္ ၃ဝ ၌ လႊတ္ေတာ္တြင္ ကတိသစၥာျပဳၿပီးေနာက္ နအဖ အစိုးရက က်င့္သုံးလ်က္႐ွိသည့္ ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ အာဏာ ၃ ရပ္ကို လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာ၍ နအဖကို ဖ်က္သိမ္းရန္ ေၾကညာခဲ့ေလသည္။
ထိုေန႔မွာပင္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ နာယက၏ ေ႐ွ႕ေမွာက္၌ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံရသူ ဦးသိန္းစိန္၊ ဒုတိယသမၼတအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ ခံထားရသူ ျဖစ္သည့္ သီဟသူရ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦး (ေနာင္တြင္္ ေရတပ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဥာဏ္ထြန္းျဖင့္ ေျပာင္းလဲ) ႏွင့္ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းတို႔ ကတိသစၥာျပဳခဲ့ၾကသည္။
တစ္ဖန္ ထိုေန႔မွာပင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔ႏွင့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးေကာင္စီႏွင့္ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ၌ ေအာက္ပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပါဝင္ခဲ့သည္ -
၁။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ - ဦးသိန္းစိန္
၂။ ဒုတိယသမၼတ - သီဟသူရ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦး
(ယခု ဦးဥာဏ္ထြန္း)
၃။ ဒုတိယသမၼတ - ေဒါက္တာ စိုင္းေမာက္ခမ္း
(ခ) ေမာင္အုန္း
၄။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ - သူရဦးေ႐ႊမန္း
၅။ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ - ဦးခင္ေအာင္ျမင့္
၆။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ - ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္
- (ေနာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး)
၇။ ဒုတိယတပ္မေတာ္ - ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးဝင္း ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္
- (ေနာင္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး)
၈။ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန - ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လွမင္း
၉။ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ၀န္ႀကီး - ဦး ဝဏၰေမာင္လြင္
၁၀။ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ၀န္ႀကီး - ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ကိုကို
၁၁။ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီးဌာန၊ ၀န္ႀကီး - ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သိန္းေဌး
- (ေနာင္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌး) တို႔ ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္း သန္းေ႐ႊ၏ လူယုံေတာ္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသ ပုသိမ္ခ႐ိုင္ ငပုေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္ အဘ ဦးေမာင္ၿဖိဳး ၊ အမိ ေဒၚခင္ညႊန္႔တို႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ အေျခခံပညာကို ပုသိမ္ခ႐ိုင္၊ ငပုေတာၿမိဳ႕နယ္ က်ဳံကူး႐ြာ၊ မူလတန္းေက်ာင္း၊ ေခ်ာင္း၀႐ြာ အလယ္တန္းေက်ာင္းႏွင့္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕၊အမွတ္(၁)အေျခခံပညာ အထက္တန္း ေက်ာင္းတို႔၌ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ စစ္တကၠသိုလ္ အပတ္စဥ္ ၉ ၌ ပညာသင္ၾကားခဲ့ရာ ၀ိဇၨာဘြဲ႔ (စစ္တကၠသိုလ္) ရ႐ွိခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္အထိ ႐ွမ္း (၁) တြင္ ဗိုလ္လ္ႀကီး အဆင့္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၂ အထိ ရမခ၊ ခလရ (၁၀၉) ႏွင့္ ခလရ (၈၉) တို႔တြင္ ဗိုလ္မွဴးအဆင့္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီးအျဖစ္ ခလရ (၈၉)၊ နတခႏွင့္ ကက(ၾကည္း) တို႔တြင္လည္းေကာင္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္႐ုံး၌ ႐ုံးလုပ္ငန္းအျပင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴ
ဦးသိန္းစိန္သည္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴး
၁၉၈၈ တြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၏ သူရဲေကာင္း လက္မွတ္ကို ရ႐ွိခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ တြင္ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ၏ ဥကၠဌတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ကာ ၂ဝ၁ဝေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ဇမၺဴသီရိ
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတျဖစ္လာခဲ့သူျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သိန္းစိန္သည္ လမ္းျပ ေျမပုံ (၇) ခ်က္ ေရးဆြဲၿပီး အမ်ိဳးသားညီလာခံ က်င္းပခ်ိန္၌ ညီလာခံ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ ခံရသည္။ သူသည္ သေဘာထား တင္းမာၿပီး ေမာက္မာလွသည့္ လက္႐ွိထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ား အၾကား၌ သေဘာထားေပ်ာ့လြန္းသူ၊ ႀကိဳးဆြဲရာကမည့္ ႐ုပ္ေသး႐ုပ္ တစ္႐ုပ္အျဖစ္ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း ခံရသည္။
သို႔ကလို ႐ုပ္ျပေကာင္း၍ ဗန္းဖုံးလွေသာေၾကာင့္ ဒီပဲယင္း လူသတ္သမား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုး၀င္း ေသဆုံးသြားေသာအခါ ႏိုင္ငံတကာဖိအားမ်ားကိုရင္ဆိုင္
ဦးသိန္းစိန္သည္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴး
ထို႔ေၾကာင့္လည္း စကၤာပူႏိုင္ငံ၌ အလြန္လွပေသာ သစ္ခြပန္း အမည္ကို ဦးသိန္းစိန္အား ဂုဏ္ျပဳသည့္ အေနျဖင့္ ‘ဒမ္ဒ႐ိုဗီယမ္ သိန္းစိန္’ ဟု မွည့္ေခၚခဲ့သည္။ သူသည္ အာဆီယံအဖြဲ႔၌ ေအာင္ျမင္စြာ စည္း႐ုံးႏိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္ၿပီး န၀တ၊ နအဖ စစ္အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအနက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသို႔ ပထမဆုံး ေျခခ်ႏိုင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ထိပ္တန္းစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အနက္ အဂတိလိုက္စားမႈ အနည္းဆုံးဟု ဆိုၾကသည္။ သူ႔သားသမီးမ်ားကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးေ႐ႊမန္း၊ သီဟသူရ တင္ေအာင္ျမင့္ဦးတို႔ သားသမီးမ်ားလို စီးပြားေရးကိစၥ၌ နာမည္ပ်က္ မ႐ွိေခ်။ ယင္းေၾကာင့္ သူ႔ဇနီး ေဒၚခင္ခင္ဝင္း၏ လက္သုံးစကားမွာ အန္တီတို႔က ပိုက္ဆံ႐ွိတာ မဟုတ္ဘူး၊ အစိုးရေပးတဲ့ အိမ္မွာ ေနရတာ ဟု ျဖစ္သည္။
ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔၌ ၀န္ႀကီးဌာနေပါင္း (၄၀) ခု ႐ွိ၍ ၀န္ႀကီး၊ ဒု၀န္ႀကီး အပါအ၀င္ ၀န္ႀကီးေပါင္း ၉၆ ဦး႐ွိသည္။ သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတ (၂) ႏွင့္ဆိိုလွ်င္ အစိုးရ အဖြဲ႔၀င္ေပါင္း ၉၉ ဦး ႐ွိသည္။
ကမၻာ့အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့လူဦးေရ အမ်ားဆုံး႐ွိေသာ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတ ႏိုင္ငံပင္လွ်င္ ၀န္ႀကီးဌာန (၂၆) ခုႏွင့္ ၀န္ႀကီး ၂၆ ဦးသာ ႐ွိသည္။ ထိုနည္းတူစြာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ၀န္ႀကီးဌာန (၁၇) ခုႏွင့္ ၀န္ႀကီးအေရအတြက္ (၂ဝ) ဦးသာ ႐ွိသလို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ၌ ဝန္ႀကီးဌာန ၂ဝ၊ ဝန္ႀကီးေပါင္း (၄၇) ဦးသာ ႐ွိ၍ ကမၻာ့ဒုတိယလူဦးေရ အမ်ားဆုံးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံသည္ပင္ ၀န္ႀကီးဌာန (၃၁) ခုႏွင့္ ၀န္ႀကီး အေရအတြက္ (၃၁) ဦးသာ ႐ွိသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႔ စီးပြားေရးခၽြတ္ၿခဳံက်၍ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွတြင္ စီးပြားေရး ၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး ေအာက္ဆုံးအဆင့္သို႔ ေရာက္႐ွိေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ေပါင္း ၉၉ ဦး ႐ွိေနေသာေၾကာင့္ ကမၻာေပၚတြင္ ၀န္ႀကီးအေရအတြက္ အေဖာင္းပြဆုံးႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနသည္မွာ အျမင္မေတာ္ ဆင္ေတာ္ႏွင့္ ခေလာက္ဆိုသလို ျဖစ္ေနေပသည္။
လက္႐ွိျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တစ္ႏိုင္ငံလုံးလိုလို ဆင္းရ႕က်ပ္တည္းေနသည့္ အခ်ိန္၌ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ ျမင့္မားသည့္လစာမ်ားကို ခံစားေနျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ဘ႑ာကို အက်ိဳးမဲ့ ျဖဳန္းတီးရာလည္း ေရာက္ေပသည္။
လက္႐ွိအစိုးရအဖြဲ႔၌ သမၼတ တစ္ဦး၊ ဒုတိယသမၼတႏွစ္ဦး ၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ၄၀ ဦး၊ ဒုတိယ၀န္ႀကီး ၅၆ ဦး ႐ွိသည္။ ယင္းအေရအတြက္သည္ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား၊ ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ အျခားျပည္ေထာင္စု အဆင့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုပါ ထည့္ပါက ၀န္ႀကီးအဆင့္ ဦးေရ ၅၅ ဦး ခန္႔ ႐ွိသည္။
လက္႐ွိ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ တစ္လအတြက္ ကုန္က်ေငြမွာ -
(က) သမၼတ = ၅ဝ x ၁
သိန္း ၅ဝ
(ခ) ဒုတိယသမၼတမ်ား = ၄ဝ x ၂
သိန္း ၈ဝ
(ဂ) ၀န္ႀကီးအဆင့္ = ၃ဝ x ၄၀
သိန္း ၁၂ဝဝ
(ဃ) ဒုတိယ၀န္ႀကီး = ၂ဝ x ၅၆
သိန္း ၁၁၂ဝ
စုစုေပါင္း တစ္လအတြက္ ကုန္က်ေငြေပါင္း ၂၄၅ဝ သိန္း ႐ွိသည္။ အဆိုပါ ကုန္က်ေငြသည္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ား အစိုးရအဖြဲ႔၀င္မ်ား၊ အျခား၀န္ႀကီးအဆင့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၁၀၀၀ နီးပါး၏ ကုန္က်ေငြ မပါေသးေပ။ ယင္းတို႔ပါ ထည့္တြက္ပါက လစဥ္ ကုန္က်ေငြ သိန္း ၃၅၀၀ အထက္၌ ႐ွိေပမည္။
ထို ့ျပင္ ဦးသန္းေရႊ၏ပင္စင္လစာေငြမွာ သမၼတလစာထက္ေက်ာ္လြန္၍ တစ္လလွ်င္က်ပ္သိန္း ၁ဝဝရယူေနသည့္အျပင္ႏိုင္ငံေရးဆုေ
ယင္းသို႔ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဘ႑ာေငြမ်ားထဲမွ လစဥ္ ပုံမွန္ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ ျမင့္မားသည့္ လစာႏွင့္ အျခားအခြင့္အေရးေပါင္းစုံ ခံစားေနၾကေသာ္လည္း သန္း ၆၀ နီးပါး႐ွိ ျပည္သူလူထု၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ အစ ႐ွိသည္တို႔ကို တိုးတက္ေအာင္ ဘာတစ္ခုမွ် ထိေရာက္စြာ ေဆာင္႐ြက္ေပးႏိုင္ျခင္းမ႐ွိဘဲ စံစားေနၾကသည္မွာစိတ္သန္႔ပါ၏လား
ယခုအခါ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွစ၍ လွ်ပ္စစ္မီတာခမ်ားတိုးျမွင့္ေကာ
အစိုးရက လက္႐ွိ ေကာက္ခံေနေသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားႏႈန္းထားမ်ားမွာ အိမ္သုံး တစ္ယူနစ္လွ်င္ ၃၅ က်ပ္၊ စက္မႈသုံး တစ္ယူနစ္လွ်င္ ၇၅ က်ပ္၊ အစိုးရသုံး တစ္ယူနစ္လွ်င္ ၃၅ က်ပ္၊ ႏိုင္ငံျခားေငြျဖင့္ တစ္ယူနစ္လွ်င္ USD ဝ ဒသမ ၁၂ ျဖင့္ ေကာက္ခံေနမႈအား ဧၿပီ ၁ ရက္ ေန႔မွစ၍ျပင္တင္ သတ္မွတ္ထားသည့္္ ႏႈန္းထားမ်ားအတိုင္း တိုးေကာက္ရန္ အတည္ျပဳခဲ့သည္။
ထိုသို႔ အစိုးရက တိုးျမွင့္ေကာက္ခံသည့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားခတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏ အတည္ျပဳဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို မဲခြဲဆုံးျဖတ္ရာတြင္ NLD အပါအ၀င္ အတိုက္အခံပါတီမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၈ ဦးသာ မတ္တပ္ရပ္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကရာ ကန္႔ကြက္သူ နည္းသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ျဖင့္ ထုတ္လုပ္မႈမွာ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ႐ွိေၾကာင္း အရင္းမွာ ၁၅ က်ပ္ခန္႔သာ ႐ွိေၾကာင္း၊ အိမ္တစ္ယူနစ္လွ်င္ ၃၅၊ စက္မႈသုံး တစ္ယူနစ္လွ်င္ ၇၅ က်ပ္ႏွင့္ ေရာင္းခ်ေနေသာေၾကာင့္ မည္သည့္အတြက္မွ အ႐ႈံးမေပၚႏုိင္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္မွ အ႐ႈံးခံ ထုတ္လုပ္ေနရျခင္း ဟု ဆိုကာ သုံးစြဲခ တုိးျမွင့္ ေကာက္ခံေနျခင္းသည္ ျပည္သူမ်ား ေရ႐ွည္တြင္ အက်ိဳး႐ွိေစရန္ ဆိုသည္ထက္ လွ်ပ္စစ္က႑တြင္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္မည့္ ကုမၸဏီမ်ားအား အကာအကြယ္ေပးျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ အိမ္နိးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ဓာတ္အားသုံးစြဲခမွာ မ်ားျပားေနသျဖင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈတြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္စြမ္းလည္း ႐ွိမည္ မဟုတ္ေပ။
ႏိုင္ငံေတာ္၏ သယံဇာတကို ျပည္သူမ်ားကိုယ္တိုင္ မသုံးစြဲရဘဲ စစ္အစိုးရတစ္ျဖစ္လဲ လက္႐ွိအစိုးရသည္ မိမိကိုယ္က်ိဳးအတြက္ အေျခခံက ျပင္ပသို႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းစားေနသည့္အတြက္ ျပည္သူလူထုသည္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး တစ္ခုအေနျဖင့္ ခံစားေနရေပသည္။ အစိုးရသည္ မီတာခကိုသာ တိုးျမွင့္ ေကာက္ခံေနေသာ္လည္း လွ်ပ္စစ္မီး မွန္မွန္လာမႈ အေပၚတြင္ေတာ့ တာဝန္ယူမႈ၊ တာယန္ခံမႈလည္း မ႐ွိေခ်။ တိုးျမွင့္ေကာက္ခံေသာ ႏႈန္းထားအရ လုပ္ငန္း႐ွင္ႀကီးမ်ားအား အစိုးရက သက္သာေစရန္ စက္မႈသုံး ယူနစ္ ၃ သိန္းႏွင့္အထက္ ဆိုလွ်င္ ၁ဝဝ က်ပ္ ႏႈန္းထားသာ သတ္မွတ္ထားေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား အမ်ားအျပား သုံးစြဲရေသာ ႏိုင္ငံပိုင္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံမ်ားကို အစိုးရႏွင့္ နီးစပ္ေသာ လုပ္ငန္း႐ွင္ႀကီး ခ႐ိုနီႀကီးမ်ား ၊ နယ္ပယ္စုံ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ခ႐ိုနီ ကုမၸဏီ အုပ္စုႀကီးမ်ားကသာ အမ်ားစု ရယူလုပ္ကိုင္ေနသည္။
ထို႔အတြက္ ယခုအတည္ျပဳလိုက္ေသာ ႏႈန္းထားမ်ားအရ ဆိုလွ်င္ အရင္းအႏွီး အေျခခံ အေဆာက္အအုံ နည္းပညာ လုံေလာက္မႈ မ႐ွိဘဲ ကိုယ္စြမ္းကိုယ္စႏွင့္ ႐ုန္းကန္ရပ္တည္ေနရေသာ အေသးစား၊ အလတ္စား စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားသာ ပိုမိုထိခိုက္မည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းအေသးစား အလတ္စား စက္မႈလုပ္ငန္းမွ ထြက္႐ွိေသာ စားေသာက္ကုန္မ်ား အပါအ၀င္ လူသုံးကုန္ ပစၥည္းမ်ားကို မွီ၀ဲသုံးေဆာင္ေနေသာ ေအာက္ေျခ ျပည္သူလူထုသည္သာ ကုန္းေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္ဒဏ္ကို ပိုမို ခံစားရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
လက္႐ွိအစိုးရသည္ အစစ္အမွန္ ဒီမိုကေရစီကို ေျပာင္းလဲေနသည္ဆိုပါက ျပည္သူ႔ဆႏၵကို အေလးထားဖို႔ လိုသလို ျပည္သူလူထုကိုလည္း ေစာင့္ေ႐ွာက္ရန္ တာ၀န္႐ွိေပသည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ တက္ခါစ၌ စာနယ္ဇင္းမ်ားကို စတုတၳမ႑ိဳင္အျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ေစရမည္ ဟူ၍ ကတိျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ၂ဝ၁၄ မတ္ ၁၉ ရက္က သမၼတဦးသိန္း လက္မွတ္ေရး၍ ျပ႒ာန္းလိုက္ေသာ သတင္းမီဒီယာဥပေဒႏွင့္ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒႏွစ္ရပ္သည္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားကို အျခားေသာ ေမွ်ာ့ႀကိဳး ဥပေဒမ်ားျဖင့္ အေရးယူႏိုင္သည့္ အေျခအေန ႐ွိေနဆဲ ျဖစ္ေလသည္။
ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံတကာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ေရးအဖြဲ႔ (C.P.J) ၏ အမႈေဆာင္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Joel Simon က ၂၀၁၄ မတ္လ ၁၇ ရက္က သမၼတထံ ေမတၱာရပ္ခံစာ ေပးပို႔ခဲ့သည္။ ေပးစာ၌ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ တျဖည္းျဖည္း ဆုံး႐ႈံးလာၿပီး ယခင္အစိုးရ လက္ထက္ စာနယ္ဇင္းမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားႏွင့္ ဆင္တူလာသည္ကို ျပသေနေၾကာင္း၊ သမၼတႀကီး၏ အစိုးရအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား သတင္းဌာနမ်ား၏ သတင္း တင္ျပမႈမ်ားကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား သတင္းသမားမ်ား၏ ဗီဇာသက္တမ္း ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းႏွင့္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခြင့္ ပိတ္ပင္ျခင္းကဲ့သို႔သာ လုပ္ရပ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ လက္႐ွိျပဌာန္းရန္ သမၼတႀကီး၏ အတည္ျပဳခ်က္ ေစာင့္ဆိုင္းေနေသာ မီဒီယာဥပေဒကို စြန္႔ပယ္ရန္ႏွင့္ သတင္းသမားမ်ားကို ေႏွာင့္ယွက္ေသာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ေသာ၊ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏိုင္ေသာ အျခားဥပေဒမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းရန္ႏွင့္ အေၾကာင္းျပန္ခ်က္ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနေၾကာင္း ေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ C.P.၏ ေတာင္းဆိုထားေသာ ပယ္ခ်ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ူ၍ မတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေ၀ျခင္း လုပ္ငန္းဥပေဒၾကမ္းကို လက္မွတ္ေရးထိုး၍ ျပဌာန္းလိုက္သည္။
ထို႔ျပင္ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားႏွင့္ဂ်ာ
လက္႐ွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္သူလူထု ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္သည္ စံမမီသည့္ အိမ္ရာမ်ား၊ က်ဴးေက်ာ္ အိမ္ရာမ်ား၌ ေနထိုင္ေနခဲ့ၾကသည္။ လက္႐ွိသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရႏွင့္ ေပါင္းစားေနေသာ ခ႐ိုနီႀကီးမ်ား၏ ေလာဘေဇာတိုက္မႈေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုသည္ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနထိုင္ခဲ့ေသာ မိမိပိုင္ လယ္ယာမ်ား မတရား သိမ္းပိုက္ အႏိုင္က်င့္ခံရၿပီး အိုးမဲ့၊ အိမ္မဲ့၊ လယ္မဲ့၊ ယာမဲ့ ေပါမ်ားလာကာ ဒုကၡဆင္းရဲ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။ က်ဴးေက်ာ္ေနသည္ဟု ဆိုကာ ၿဖိဳခ်၊ ထိုးလွဲ ခံရမႈေၾကာင့္ ဘ၀ပ်က္သူလည္း မနည္းလွေပ။ မၾကာခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္း ၂ဝ၁၄ မတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔က စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ၊ ယင္းမာပင္ၿမိဳ႕နယ္ အုံတုံပင္ေက်း႐ြာ႐ွိ ထန္းတက္ေတာင္သူမ်ားကို ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ ေနေသာ ယင္းတို႔ ထမင္းအုိးျဖစ္သည့္ ထန္းပင္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားက မတရားသိမ္းပိုက္၍ ထန္းပင္မ်ားကို ထိုးလွဲခံရမႈေၾကာင့္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္စရာ မ႐ွိေတာ့ဘဲ မုံ႐ြာ-ပုသိမ္ လမ္းမႀကီးနံေဘး၌ ေတာင္းရမ္းစားေသာက္မႈ စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခါ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠဌ တာ၀န္ယူေနသည့္ အခ်ိန္အခါလည္းျဖစ္ရာ ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာ၌ အ႐ွက္ရစရာ ျဖစ္သလို တုိင္းျပည္၏ ဂုဏ္သိကၡာလည္း ႏွစ္ျပားမတန္ က်ဆင္းခဲ့ရေတာ့သည္။
ယခင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၆ ႏိုင္ငံႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးအဖြဲ႔အစည္း (၃) ခုသို႔ ေပးရန္ အေၾကြးေပါင္း အေမရိကန္ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၉၅၉၃ ဒသမ ၈၉၄ ႐ွိေၾကာင္း ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ လင္းေအာင္၏ ေျပာၾကားခ်က္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၁ ရက္ ထုတ္ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားတြင္ ပါ႐ွိခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံ၏ လိုေငြျဖည့္ဆည္းရန္အတြက္ အစိုးရေငြတိုက္ စာခ်ဳပ္ႏွင့္ အစိုးရေငြတိုက္ လက္မွတ္မ်ား ထုတ္ေရာင္းခ်မႈမ်ားမွ ျပည္တြင္းေၾကြးၿမီ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ က်ပ္ ဘီလ်ံ ၁၀၈၂၄၅ ႐ွိေၾကာင္း ၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ၏ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးဝင္း႐ွိန္က မတ္လ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ ဝန္ခံသြားခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေၾကြးၿမီက်ပ္ ဘီလ်ံ ၂ဝ၂၂၆ ေပးရန္ ႐ွိေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ ျပည္တြင္း ေၾကြးၿမီ အေျခအေနအရ ျပည္တြင္းေၾကြးၿမွီႏွင့္ ဂ်ီဒီပီ အခ်ိဳးမွာ ၁၅ ဒသမ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္း႐ွိရာ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေၾကြးၿမီႏွင့္ ဂ်ီဒီပီအခ်ိဳးခန္႔မွန္းေျခ ၃၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ႐ွိေပသည္။
ဤသို႔ ေၾကြးၿမီမ်ား ေခါင္ခိုက္ေနေသာ္လည္း ပညာေရးအသုံးစရိတ္သည္ ၂ဝ၁၃-၂ဝ၁၄ ဘ႑ာေရး ႏွစ္တြင္ က်ပ္ ၉၀၈ ဘီလ်ံသာ႐ွိ၍ က်န္းမာေရးအတြက္ ၂ဝ၁၃-၂ဝ၁၄ တြင္ က်ပ္ ၄ဝဝ ေက်ာ္ ဘီလ်ံသာ ႐ွိသည္။
ထို႔ျပင္ ျပည္သူလူထု အစိုးရအေပၚ မေက်နပ္ခ်က္မ်ား ႏွိပ္ကြပ္ရန္အတြက္ အဓိက႐ုဏ္းႏွိမ္ႏွင္းေရး ယာဥ္မ်ားအပါအ၀င္ အဓိက႐ုဏ္း ႏွိမ္ႏွင္းစီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ျပည္ပမွ ေခ်းေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၅၃၃ ဒသမ ၆၉၂ သန္းႏွင့္ ျပည္ပမွ အကူအညီရေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၁၈ ဒသမ ၉၈၇ သန္း ရယူသုံးစြဲေနေၾကာင္း သိ႐ွိရသည္။
သမၼဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္၌ ခြင့္ျပဳထားေသာ ပုဂၢလိကဘဏ္ ၂၂ ဘဏ္ ႐ွိသည့္အနက္ ၁၂ ဘဏ္မွာ ထိပ္တန္း အခြန္ေဆာင္ စာရင္းတြင္ ပါ၀င္ျခင္း မ႐ွိသလို ဘဏ္၌ မတည္ထားသည့္ ေငြမ်ားလည္း ေငြျဖဴ ျဖစ္မျဖစ္ ပြင့္လင္းျမင္သာ မ႐ွိေခ်။
မည္သို႔ဆိုေစ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္း သန္းေ႐ႊသည္ လက္႐ွိအေျခအေန၌ ကိုယ္ေယာင္ေဖ်ာက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္သို႔ ေရာက္သြားေသာ္လည္း လက္႐ွိအစိုးရ၏ ယႏၱရားကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၁၆ ရက္က ဧရာ၀တီ သတင္းဌာနႏွင့္ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ ဒုဥကၠဌ ဦးေဌးဦးႏွင့္ သီးသန္႔ေတြ႔ဆုံစဥ္ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေ႐ႊ လက္႐ွိအေျခအေန ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားဆဲျဖစ္၍ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးကို မ်က္ကြယ္ျပဳမထားေသာ္လည္း ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္ေနျခင္း မ႐ွိဟု ဆိုသည္။
လက္႐ွိဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲ တစ္ခုလုံးသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေ႐ႊ စနစ္တက် စီစဥ္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲ၌ တရားမွ်တမႈ အႏိုင္ရသူမ်ားအား တရား၀င္ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးမႈ၊ ျပည္သူလူထု လိုလားေသာ လူထုေခါင္းေဆာင္အား သမၼတင္ေျမွာက္ခြင့္ အပါအ၀င္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ ျဖတ္သန္းႏိုင္ဖို႔ အေျခအေနအားလုံးသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး၏ လက္ထဲတြင္သာ ႐ွိေနေပသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လက္႐ွိအစိုးရအဖြဲ႔၌ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္အေျခအေနမ်ား၌ သေဘာထား တင္းမာသူ၊ ေပ်ာ့ေျပာင္းသူအားလုံးကို သူကိုယ္တိုင္ စနစ္တက် ေ႐ြးခ်ယ္ေနရာခ်ထားေပးကာ စီမံခန္႔ခြဲ ထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အလြန္တရာ အကဲဆတ္ေသာ အေနအထားတြင္ တည္႐ွိေနၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေ႐ႊသည္ သူယုံၾကည္စိတ္ခ်၍ သူႏွင့္ သူ႔မိသားစုအား ဘဝအာမခံခ်က္ေပးမည္သူကိုသာ သမၼတအျဖစ္ (၀ါ) ႏိုင္ငံေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာကို လႊဲေျပာင္းေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သုံးသပ္လိုက္ရပါသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ယခုအခါ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈႏွင့္ ခ်စ္ခင္မႈအမ်ားဆုံး ရ႐ွိထားသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆု႐ွင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၂၀၁၅ ပါတီစုံ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၌ တရားမွ်တစြာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရ႐ွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သမၼတျဖစ္လာေရး ျပည္သူတစ္ရပ္လုံးက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္လာေရးအတြက္ လက္႐ွိဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ အခန္း (၃) ၌ ပါ၀င္သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲ က႑၌ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတ၏ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ကန္႔သတ္ထားေသာ ပုဒ္မ ၅၉ (က) (ခ) (ဂ) (ဃ) (င) (စ) (ဆ) အခ်က္ (၇) ခ်က္ကို ျပဳျပင္ရန္ လိုသလို ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း သေဘာတူညီရမည့္ ပုဒ္မ ၄၃၆ (က) ကိုလည္း ျပင္ဆင္ေပးရန္ လိုေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေ႐ႊ (ၿငိမ္း) သည္ အမ်ားျပည္သူအားလုံး ေမွ်ာ္လင့္ေတာင့္တေနေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သမၼတျဖစ္ေရး
Kham Khan Suan (Artist Kyaw Kyaw Oo)
Subscribe to:
Posts (Atom)